برنامه دولت برای پیشگیری از خودکشی چیست؟

آرزو ذکایی فر، معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درباره اقدامات پیشگیری از خودکشی گفت: با توجه به اینکه موضوع خودکشی یکی از موضوعات بسیار مهم است که با جان و حیات انسان سروکار دارد و مداخلات به موقع می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد و نکته حائز اهمیت این است که خودکشی از جمله آسیبها و مسائل اجتماعی است که قابل پیشگیری است و در صورتی که علائم خطر شناسایی شود و حمایت‌ها، کمک‌ها و مداخلات لازم به موقع صورت پذیرد، می‌تواند قابل پیشگیری باشد؛ از همین رو یکی از برنامه‌هایی که در دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی انجام شد برنامه جامع پیشگیری از خودکشی بود که در دو بخش انجام شد.

ذکایی فر خاطرنشان کرد: بخش اول از این اقدامات برای جمعیت عمومی در نظر گرفته شده و شامل برنامه‌های آگاه‌سازی، برگزاری کمپین‌ها و کارزارها در سطح محله و در سطح شهر انجام شد تا جمعیت عمومی تحت پوشش قرار بگیرد، بخش دیگر این اقدامات برای محلات یا افراد پرریسک برگزار شد. از همین رو نوع برنامه و مداخلات در این بخش متفاوت بود، ابتدا کسانی که به عنوان سوپروایزر برنامه انتخاب شده بودند که عمدتا از اساتید دانشگاه و افرادی بودند که مهارت، دانش و تجربه کافی و موثر در حوزه آسیب‌های اجتماعی به ویژه خودکشی را داشتند و با حضور آنها یک گروه نخبگانی و خبرگانی در استان‌ها تشکیل و یک کمیته اجرایی راه اندازی شد تا دستگاه‌ها به ویژه دستگاههایی که در رابطه با این موضوع مرتبط هستند در این گروه گرد هم جمع شده و اطلاعات متقن و صحیح و درستی جمع آوری شد و وضعیت شیوع خودکشی و روند آن احصاء شد و شهرها و شهرستان‌ها و مناطقی که درگیر این موضوع هستند در استان‌ها شناسایی شد.

ذکایی‌فر خاطرنشان کرد: آمارها به ویژه آمارهای پزشکی قانونی نشان می‌دهد که همواره ۵ الی ۶ استان در چند سال اخیر در این زمینه رتبه‌ دارند و در سال‌های اخیر نیز وضعیت این استانها به همین شکل بوده است. بنابراین در سال اول برنامه که در سال ۱۴۰۰ برگزار شد برای این استان‌ها برنامه ویژه و مداخلات ویژه طراحی شد اما در سال۱۴۰۰ با توجه به اینکه این روند متغیر بود و جای استان‌ها جابجا می‌شد تصمیم گرفته شد که در کلیه استان‌ها این برنامه اجرا شود و در واقع در سال گذشته حدود ۷۰۰۰۰۰۰ نفر از آموزش‌های و کمپین‌ها و کارزار این برنامه استفاده کرده و تحت پوشش این برنامه قرار گرفتند.

معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: برنامه دیگری که در حوزه برنامه‌های اجتماع محور انجام شد؛ پروژه‌های رشد و توسعه محلات است که با اولویت محلات کمتر برخوردار و آسیب‌خیز انجام شده است با توجه به اینکه یکی از بخش‌هایی که در محلات فعال است پایگاه‌های سلامت اجتماعی است و در حال حاضر ۷۱۱ پایگاه سلامت اجتماعی در سطح کشور فعالیت می‌کنند و برخی از این پایگاه‌ها به شکل کانکس و برخی دیگر به شکل مکان‌های ثابت هستند و همچنین جمعیت همیار سلامت روان است که ۲۶۵ همیار ثبت شده در سراسر کشور وجود دارد و این افراد از گروه‌های مردمی شکل گرفته و در حال فعالیت محله محور با تاکید بر برنامه‌های آگاهسازی و مشارکت اجتماعی هستند.

ذکایی‌فرد خاطرنشان کرد: پایگاه‌های سلامت اجتماعی وظیفه شناسایی مسائل و مشکلات محلاتی که در آن مستقر هستند را برعهده دارند، به این صورت که در ابتدا گروه‌های محلی و گروه داوطلب از معتمدین و مطلعین محلات تشکیل و به تدریج این گروه‌ها یک شناسایی و تحلیل وضعیت از مسائل و مشکلات محله را ارائه می‌دهند. این گروه‌ها مشکلات را اولویت‌بندی کرده و در نهایت براساس اولویت‌ها برای محله پروژه‌هایی را ارائه می‌دهند. این پروژه‌ها در بخش‌های مختلف ارائه شده است.