افزایش نجومی کرایه تاکسی / فشار اقتصادی بیشتر بر حقوق‌بگیران

دکتر علیرضا اسماعیلی، کارشناس حوزه حمل‌ونقل و ترافیک و استاد دانشگاه، با اشاره به افزایش سرسام‌آور کرایه تاکسی که به‌ویژه برای کارمندان تبدیل به معضلی جدی شده است، اظهار دارد: «برای افرادی که حقوق ثابت دارند، افزایش کرایه تاکسی نگرانی بزرگی است. برخلاف مواردی مانند خرید لباس یا رفتن به رستوران که قابل حذف هستند، تردد برای یک خانواده بدون خودروی شخصی اجتناب‌ناپذیر است. سفرهای کاری، مراجعه به مراکز درمانی و آموزشی و استفاده از وسایل نقلیه عمومی، بخشی از زندگی روزمره افراد بوده و این قشر به‌ناچار باید این هزینه‌ها را بپردازند.»

او همچنین می‌افزاید: «از سوی دیگر، فشار اقتصادی موجب شده بسیاری از کسب‌وکارها برای جبران هزینه‌ها خدمات خود را با قیمت بیشتر ارائه دهند. این در حالی است که قشر متوسط، یعنی کارمندان و حقوق‌بگیران، با همین درآمد ثابت باید افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل را نیز تحمل کنند.»

الگوی محاسبه کرایه در سایر کشورها

تورم در کشورهای مختلف وجود دارد، اما آنها از ابزارهایی برای کنترل فشار بر شهروندان استفاده می‌کنند. دکتر اسماعیلی توضیح می‌دهد: «مثلاً زوریخ در سوئیس به‌رغم داشتن گران‌ترین حمل‌ونقل عمومی، درآمد بالای شهروندان این هزینه‌ها را قابل تحمل می‌کند. در قاهره، کرایه‌ها با درآمد کم مردم کاملاً متناسب است.»

او ادامه داد: «در استانبول هزینه ورودی 19.7 لیر بوده و به ازای هر کیلومتر 13.17 لیر اضافه می‌شود. در برلین نیز نرخ ورودی 3.90 یورو است و 2 یورو به ازای هر کیلومتر محاسبه می‌شود. نرخ کرایه تاکسی معمولاً بر اساس ورودی اولیه، مسافت، ساعت سفر و نوع خودرو تنظیم می‌شود. شرایط جوی و سیاست‌های دولت نیز در تنظیم این قیمت‌ها نقش دارند. نکته قابل توجه، تأثیر مستقیم قیمت سوخت بر این نرخ‌هاست.»

راهکارهای کاهش فشار بر شهروندان

با بررسی سایر کشورها مشخص می‌شود که محاسبه دقیق و شفاف نرخ کرایه، دسترسی و کیفیت خدمات می‌تواند انگیزه استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی را افزایش دهد. دکتر اسماعیلی معتقد است: «برای کاهش استفاده از خودروهای شخصی، نیاز است مردم احساس کنند استفاده از حمل‌ونقل عمومی، هم از جهت اقتصادی و هم از نظر راحتی، گزینه بهتری است.»

او همچنین بر لزوم در نظر گرفتن شرایط رانندگان تأکید می‌کند و می‌گوید: «رانندگان نیز مانند سایر مردم با هزینه‌های زندگی بالا مواجه هستند. افزایش هزینه‌های نگهداری خودرو، اجاره‌خانه و تردد در شرایط ترافیک و آلودگی هوا آنها را تحت فشار قرار داده است. برای این گروه باید حمایت‌های مالی و لجستیکی در نظر گرفته شود، مانند کاهش مالیات، یارانه سوخت و ارائه خدماتی همچون لاستیک خودرو.»

مشوق‌های تازه برای رانندگان تاکسی

شادی مالکی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی تهران، درباره افزایش کرایه در ساعات پیک می‌گوید: «طبق مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، در سال 1403، نرخ شناور برای ساعت‌های پیک ترافیک اجرا خواهد شد. البته این افزایش تنها در صورتی مجاز است که رانندگان از اپلیکیشن‌های هوشمند مانند شهرزاد استفاده کنند.»

او توضیح می‌دهد: «برای تشویق رانندگان به خدمات‌رسانی در ساعات پرترافیک یا مواقع بحرانی مانند بارندگی، سازمان تاکسیرانی تا سقف 50 درصد کرایه را افزایش داده است. با این حال، این افزایش تنها در موارد خاص و نهایتاً تا 10 درصد در بیشتر خطوط اعمال می‌شود. وجود اپلیکیشن‌های هوشمند به مسافران امکان می‌دهد نرخ کرایه را به‌صورت دقیق مشاهده کنند، و هرگونه تخلف از طریق شماره 137 قابل گزارش است.»

در تاکسی‌های هوشمند، مسافران می‌توانند با اسکن QR کد، کرایه را به‌صورت آنلاین پرداخت کنند. این روش، مشکلاتی مانند اضافه پرداخت به‌دلیل تراکنش‌های دستی را حذف کرده و شفافیت مالی بیشتری را فراهم می‌کند.