احترام به قوانین بازی چگونه چرخه‌ بحران اقتصادی را متوقف می‌کند؟

اقتصاد بحران زده آرژانتین در تضاد کامل با برتری این کشور در زمین فوتبال قرار دارد. برای شکستن چرخه بی‌پایان بحران‌های کلان اقتصادی، آرژانتینی‌ها باید از فداکاری، سرسختی و احترام تیم ملی خود به قوانین بازی، درس بگیرند.
درباره پیروزی چشمگیر آرژانتین در جام جهانی امسال مطالب زیادی نوشته و گفته شده است. البته بیشتر پوشش‌های رسانه‌ای حول محور تاکتیک‌ها و عملکرد تیم آرژانتین و جشن‌های عجیب و غریب که پس از اولین قهرمانی این کشور در جهان از سال ۱۹۸۶ به بعد، و تأثیر سیاسی احتمالی با توجه به اینکه پیروزی این تیم در سال انتخابات اتفاق افتاد، می‌چرخد.

اما مسئله‌ی جالب‌تر این است که این دستاورد ورزشی می‌تواند در مورد بی‌ثباتی اقتصادی آرژانتین در نیم قرن گذشته به ما مطالب مهمی را بگوید.

عملکرد اقتصادی آرژانتین در تضاد کامل با برتری آن در زمین فوتبال است. از یک سو، آرژانتین به طور کلی به عنوان یک فرصت اقتصادی از دست رفته در نظر گرفته می‌شود که دهه‌ها از بحرانی به بحران دیگر دست و پنجه نرم می‌کند و دارایی‌های ارزشمندی را که می‌توانست این کشور را بسیار شکوفا کند، هدر می‌دهد و از سوی دیگر، این کشور سابقه طولانی در پرورش و حفظ استعدادهای سطح بالا دارد.

ورزش یک نمونه از این موارد است. در حالی که تیم ملی فوتبال و کاپیتان قابل توجه آن، لیونل مسی، پس از قهرمانی در جام جهانی از قبل تبدیل به اسطوره شده‌اند، موفقیت آنها به دور از یک ناهنجاری است.

پیش‌تر ، پنج حضور قبلی در فینال جام جهانی و یک عنوان قهرمانی تاریخی به رهبری دیگو مارادونا در سال ۱۹۸۶ انجام شد. اما توانایی‌های آرژانتینی‌ها بسیار فراتر از ورزش است. این کشور همچنین موطن غول‌های ادبی مانند خورخه لوئیس بورخس، مشاهیر موسیقی مانند دانیل بارنبویم و پیشگامان پزشکی مانند رنه فاوالورو است.

واضح است که آرژانتین دارای سرمایه انسانی فوق العاده ای است. در تئوری، این باید به یک اقتصاد پر رونق منجر می‌شد.

پس چه چیزی بحران های مکرر اقتصاد کلان این کشور را توضیح می دهد؟

به نظر من، بهترین توضیح، ناتوانی آرژانتین در به دست آوردن و حفظ رقابت پذیری، بدون اجرای دوره ای کاهش ارزش اسمی نرخ ارز است. در حالی که کاهش ارزش پول اسمی ممکن است منجر به برخی سودهای کوتاه مدت شود، یک اقتصاد تنها با بهبود بهره وری و سودآوری می‌تواند رقابتی شود.

این به نوبه خود مستلزم سرمایه گذاری و پیشرفت فناوری و همچنین یک سیستم حقوقی کارآمد و با اطمینان در مورد قواعد بازی است. آرژانتین چنین محیطی را برای سرمایه گذاران فراهم نکرده و به اندازه کافی از حقوق مالکیت نیز حمایت نکرده است.

برعکس، دولت در ۵۰ سال گذشته به طور فزاینده ای در اقتصاد مداخله کرده و خصوصی‌سازی‌ها را معکوس و مالیات‌ها و کنترل‌های مبادله‌ای جدید را اعمال کرده است که سرمایه‌گذاری خارجی و سایر کانال‌های توسعه را تحت فشار فراوان قرار داده است.

بازار کار سفت و سخت آرژانتین، جایی که اتحادیه‌های کارگری به فرآیندهای تعیین دستمزد شرکت‌ها تجاوز می‌کنند، به رشد بخش خصوصی آسیب رسانده است. این موانع در کنار هم به توضیح اینکه چرا اقتصاد آرژانتین، علیرغم ظهور شرکت‌های برجسته، مانند خرده‌فروشی تجارت الکترونیک Mercado Libre، و بخش‌هایی مانند صنعت سویا، کمتر رقابتی است، کمک می‌کند.

مواردی که ذکر شد در نهایت موجب می‌شود بسیاری از آرژانتینی‌ها به کشورهایی مهاجرت کنند که توانایی‌هایشان بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

نویسنده: سید رحمان موسوی، عضو ارشد انجمن مطالعات سازمان ملل