وزارتخانه محیط زیست باید تشکیل شود/ نیمی از تولید ناخالص داخلی جهانی با تهدید روبرو است

به گزارش خبرنگار جامعه اقتصاد 100، کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد در نهایت بعد از 20 سال از اولین جلسات سالیانه خود درباره مقابله با گرمایش توانست در سال 2015، در نشست فرانسه با امضای 195 کشور جهان، توافقنامه پاریس را به سرانجام رساند تا اقدامات جدی برای حل بحران تغییرات اقلیمی  و صفر شدن انتشار دی اکسید کربن طی شود.

 نیمی از تولید ناخالص داخلی جهانی با تهدید روبرو است

متاسفانه به دلیل زیاده خواهی سیاستمداران و سرمایه داران ، 40 درصد از زمین های جهان تخریب شده است و جمعیت حیات وحش از سال 1970 به طور چشمگیری کاهش یافته است. همچنین تحقیقات دیگری حاکی از آن است که 44 تریلیون دلار، معادل حدود نیمی از تولید ناخالص داخلی جهانی، به دلیل از دست دادن طبیعت با بزرگترین تهدید ممکن روبرو است.  

اما متاسفانه در تمام این سال ها بسیاری از کشورها توسعه یافته و در حال توسعه از  زیر بار اجرای وظایف خود در این توافقنامه فرار کرده اند. البته این مسئله دلایل مختلفی نیز دارد چراکه مقابله با تغییرات آب و هوایی مستلزم تغییرات عمده ای در زمینه اقتصادی، اجتماعی و فناوری است و این تغییرات هزینه های کمی هم ندارند. اما فقیرترین کشورها در بحران تغییرات اقلیمی با بیشترین خطرات مواجه بوده و به راحتی نمی توانند به وظایف خود عمل کنند.  

کشورهای توسعه یافته برنده اصلی در تغییرات اقلیمی

بنابراین برنده اصلی نیز در این تغییرات اقلیمی همان کشورهایی هستند که خود بیشترین سهم را در این تغییرات اقلیمی داشته اند. برای مثال وزارت انرژی ایالات متحده می گوید که 3.7 میلیارد دلار را برای تامین مالی پروژه هایی برای حذف کربن تا سال 2050 اختصاص خواهد داد تا این بودجه در جهت تامین نیازهای چهار مرکز جذب مستقیم دی اکسید کربن از هوا و ذخیره آن در زیر زمین استفاده شود. دولت ژاپن برای تشویق شرکت‌ها به محدود کردن انتشار دی‌اکسید کربن، مالیات کربن بر واردکنندگان سوخت فسیلی را پیشنهاد کرده است و قرار است تا پایان این دهه میلادی با دریافت مالیات بر مشاغل و یک طرح تجارت آلاینده‌ها بین شرکت‌ها اجرا شود.

همه کشورها، اعم از فقیر و غنی، باید خود را با تغییرات آب و هوایی وفق دهند و بدون شک در کشور ما ایران نیز باید اقدامات جدی در زمینه تغییرات اقلیمی صورت بگیرد چراکه هرچند کشورهای توسعه یافته در به وجود آمدن این شرایط تاثیر زیادی داشته اند اما حالا اگر از سوی ما اقدامات جدی صورت نگیرد بدون شک دیگر ایرانی باقی نخواهند ماند و بسیاری از نقاط کشورمان به خصوص بخش غربی تبدیل به بیابانی برهوت تبدیل خواهد شد که متاسفانه با توجه به بی توجهی مسئولان به این امر، رسیدن به آن روز بعید هم نیست فلذا هرچه زودتر باید مقامات کشور این فکر را که بحث تغییرات اقلیمی یک پروژه برای سو استفاده از کشور و نفوذ است را کنار بگذارند و جهت منافع ملی ایران تصمیمات درست بگیرند.

بریتانیا الگویی برای رشد اقتصادی و مبارزه با تغییرات اقلیمی

خوب است که به این نکته اشاره کنیم، از سال 1990، اقتصاد بریتانیا حدود 75 درصد رشد داشته است در حالی که انتشار گازهای گلخانه ای 44 درصد کاهش یافته است فلذا با تجزیه و تحلیل این تغییرات می توان نتیجه گرفت، اقدام زودتر بریتانیا از سایر کشورها در مورد تغییرات آب و هوایی، موفقیت اقتصادی این کشور را محدود نکرده است.

کشورهای آفریقایی اما در این مدت توانسته اند از این توافقنامه های بین المللی به خوبی استفاده کنند و با کمک های بین المللی که در بعضی از این قراردادها، کشورهای توسعه یافته را موظف کرده تا  در زمینه کربن زدایی پرداخت کنند باعث شده تا به سمت انرژی های تجدید پذیر و کشاورزی مدرن حرکت کنند که از جمله این کشورها، غنا، اتیوپی، جمهوری کنگو و... است. ولی ایران با اینکه سهم ناچیزی در تغییرات اقلیمی دارد و بیشترین آسیب را از آن می بیند و خواهد دید، نسبت به این مسائل بی تفاوت بوده و حتی در مجلس شورای اسلامی یک کمیسیون تخصصی در امر محیط زیست نداریم.

لزوم تشکیل کمیسیون محیط زیست برای مبارزه با تغییرات اقلیمی

فقط یک کمیته محیط زیست زیر مجموعه کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست فعالیت می‌کند و از آن طرف یک فراکسیون محیط زیست فعال است که عملا هیچ وظیفه مشخصی ندارد. در صورتی که اگر کمیسیون محیط زیستی به صورت جداگانه تشکیل شود وظایفی همچون بررسی طرح‌ها و لوایح ارجاعی و گزارش آن به مجلس شورای اسلامی، بررسی و تصویب آزمایشی طرح‌ها و لوایح و همچنین تصویب دائمی اساسنامه سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت طبق اصل هشتاد و پنجم (۸۵) قانون اساسی، رسیدگی به درخواست‌های تحقیق و تفحص، رسیدگی به سوال نمایندگان از رییس‌جمهور و وزیران، بررسی موارد ارجاعی از لوایح برنامه توسعه و بودجه سالانه و گزارش آن به کمیسیون تلفیق، کسب اطلاع از کم و کیف اداره امور کشور، دریافت و بررسی گزارش‌های عملکردی و نظارتی از اجرای قوانین مربوط به دستگاه‌های ذی‌ربط، تهیه گزارش موردی و سالانه در خصوص امور اجرایی دستگاه‌ها و نحوه اجرای قوانین به خصوص قانون برنامه توسعه و بودجه سالانه و ارایه نکات مثبت، منفی و پیشنهاد نحوه اصلاح آن و تقدیم گزارش به مجلس جهت قرائت دارد.

علیرضا پاک فطرت نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که چرا ما کمیسیون مستقل برای محیط زیست نداریم تا در این زمینه اقدامات جدی تری در حوزه تغییرات اقلیمی انجام شود می گوید: اینگونه نیست که با تشکیل کمیسیون محیط زیست وضعیت و شرایط محیط زیست کشور ما دگرگون شود چرا که ما کمیسیون اقتصاد داریم، اما اوضاع اقتصاد کشور به چه شکل است؟ به نظر من، باید بجای اینکه بخواهیم کمیسیون محیط زیست در مجلس راه اندازی کنیم ابتدا به جای سازمان محیط زیست، وزارت خانه محیط زیست داشته باشیم.

او ادامه می دهد: وقتی مسئول محیط زیست، معاون رئیس جمهوری باشد، هر رئیس جمهوری می تواند، هرکسی را که دلش بخواهد انتخاب کند و آن افراد نیز به هیچ کس پاسخگو نیستند. امروز اگر مجلس بخواهد درباره آلودگی هوا نیز از کسی پاسخ بگیرد باید حتما آقای رئیس جمهور را باید به مجلس بیاورد.

پاک فطرت با بیان اینکه بحث آب و کمبود آن مربوط به عوامل مختلف است و به بارندگی ها و شرایط محیطی مربوط است تاکید کرد: آلودگی هوا که دست ماست و وقتی سازمان های متولی آن را دنبال نمی کنند، اگر کمیسیون تخصصی هم داشته باشیم باز اتفاقی رخ نمی دهد چون وظایف مجلس مشخص و کار ما نظارت بر قانون است.

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: باید ابتدا یک وزارت خانه محیط زیست داشته باشیم تا بتوان با تشکیل یک کمیسیون  مخصوص، وزیر مربوط را به مجلس فرخواند و از او مطالبه کرد و پاسخ گرفت اما وقتی ما معاون رئیس جمهور در این امر داریم، حتی اگر کمیسیون ویژه هم وجود داشته باشد باز او به مجلس پاسخگو نیست. کمااینکه همین ایراد را نیز در سازمان میراث و فرهنگی داشته و با تشکیل وزارتخانه این مشکل حل شد.

پاک فطرت افزود: ما مسائل را مثل همین آلودگی هوای تهران ، دستکم می گیریم در صورتی که خسارت های زیادی دارد. بیشتر از یک هفته است که مدارس تهران تعطیل بوده و این تعطیلی ها مشکلات زیادی را به وجود می آورد بماند که بیماری های زیادی نیز به دنبال همین آلودگی ها افزایش پیدا می کند که هزینه های زیادی را روی دست خانواده ها و وزارت بهداشت می گذارد.

هیچ دستگاهی برای محیط زیست مسئولیت پذیر نیست

این نماینده مجلس شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه دستگاه های زیادی مثل سازمان محیط زیست، شهرداری، وزارت صنعت و معدن، نیروی انتظامی و... در امر محیط زیست مسئولیت و وظیفه دارند اذعان کرد: وقتی به هریک از این دستگاه ها و سازمان ها ایراد گرفته می شود که چرا به وظیفه خود عمل نکرده اید هیچ کدام مسئولیت قبول نمی کنند و مدعی هستند که ما به وظایف خود عمل کرده و دیگر دستگاه ها کوتاهی کرده اند. بنابراین ما نیاز داریم تا حداقل یک نفر نسبت به این موضوع پاسخگو باشد و آن هم باید وزیری باشد که بعد از تشکیل وزارتخانه محیط زیست انتخاب می شود. تا زمانی که وزیر محیط زیست نباشد از اوضاع هوا گرفته تا اقتصادی که به زودی تحت تاثیر اقدامات جهان در مورد مقابله با تغییرات اقلیمی متحول می شود در معرض آسیب و خطر جدی است.