آیا سپرده‌های ۳۰ درصدی تمدید خواهند شد؟

بانک مرکزی اخیراً اعلام کرده است که با توجه به سررسید گواهی سپرده خاص ۳۰ درصدی در ۱۱ بهمن سال جاری، بانک‌ها می‌توانند از قابلیت این گواهی برای تامین مالی طرح‌های تولیدی، پیشران و اولویت‌دار استفاده کنند. این تصمیم به‌طور خاص به طرح‌هایی که دارای توجیه اقتصادی و بازدهی بالای تولیدی هستند، تعلق خواهد گرفت و نرخ سود این گواهی‌ها براساس نرخ بازدهی داخلی هر طرح تعیین خواهد شد.

با این اقدام، به‌نظر می‌رسد که بانک مرکزی به‌طور غیرمستقیم با انتشار گواهی‌های سپرده خاص در نرخ‌هایی بالاتر از نرخ سود سپرده‌های فعلی موافقت کرده است، اما گواهی ۳۰ درصدی قبلی تمدید نخواهد شد و نرخ‌های جدید احتمالاً در بازه‌ای بین ۲۵ تا ۳۰ درصد قرار خواهند داشت.

در حالی که قیمت طلا و دلار در بهمن سال گذشته با نوسانات زیادی مواجه شد و روند صعودی در پیش گرفت، بانک مرکزی تصمیم گرفت تا گواهی سپرده ۳۰ درصدی را به‌عنوان ابزاری برای جذب نقدینگی از بازارهای موازی و جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت‌ها در این دو بازار ایجاد کند. این گواهی‌ها با سررسید یک‌ساله، به افراد این امکان را می‌داد که دارایی‌های خود را با سودی بیشتر از نرخ سپرده‌های معمولی که بین ۲۰ تا ۲۲.۵ درصد بود، در بانک‌ها نگهداری کنند.

اکنون با سررسید گواهی‌ها، مشتریان انتظار دارند که بانک مرکزی و بانک‌ها تصمیمات جدیدی در خصوص تمدید یا تغییر نرخ گواهی‌های سپرده ۳۰ درصدی بگیرند. در این میان، برخی از بانک‌ها پیشنهاد می‌دهند که گواهی‌ها با نرخ کمتر از ۳۰ درصد، احتمالاً در حدود ۲۵ درصد، تمدید شوند تا به این ترتیب منابع بیشتری در سیستم بانکی باقی بماند و از ورود نقدینگی به بازارهای دیگر مانند ارز و طلا جلوگیری شود.

اما در صورت کاهش نرخ سود سپرده‌ها، پرسش اصلی این است که آیا مشتریان با این نرخ‌های پایین‌تر راضی خواهند بود یا دارایی‌های خود را از بانک‌ها خارج کرده و به بازارهای دیگر هدایت خواهند کرد. اگر این اتفاق بیفتد، احتمالاً قیمت طلا و دلار دوباره افزایش پیدا می‌کند و بازار از کنترل بانک مرکزی خارج می‌شود. در این شرایط، بانک‌ها برای حفظ منابع خود و جلوگیری از بحران‌های مالی به طرح‌های جدید و صندوق‌های مختلف برای جبران نرخ سود کمتر روی خواهند آورد.

در نهایت، بانک مرکزی باید تصمیمات خود را به‌طور رسمی اعلام کند تا بانک‌ها و سرمایه‌گذاران از وضعیت گواهی‌های سپرده ۳۰ درصدی مطلع شوند و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند. این تصمیمات می‌تواند تأثیر زیادی بر بازارهای مالی و اقتصادی کشور بگذارد و به همین دلیل، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.