بازی دولت با نقدینگی به نفع کیست؟

به گزارش اقتصاد100، نقدینگی که بانک مرکزی به تازگی اعلام کرده است حجم نقدینگی در پایان دی­‌ماه ۱۴۰۲ به رقم ۷۵۵۶۲.۲ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال ۱۴۰۱ معادل ۱۹.۲ درصد رشد نشان می‌دهد. همچنین، نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی از ۳۴.۱ درصد در پایان دی‌ماه ۱۴۰۱ طی یک روند نزولی به ۲۵.۲ درصد در پایان دی‌ماه ۱۴۰۲ کاهش یافته است که دستیابی به این رقم برای اولین بار از خردادماه ۱۳۹۸ (پس از ۵۵ ماه) محقق شده است. همچنین لازم به ذکر است رشد ماهانه نقدینگی در دی ماه ۱۴۰۲ معادل ۰.۸ درصد بوده است.

روند نزولی رشد نقدینگی که در این رابطه شیرجیان معاون اقتصادی بانک مرکزی می‌گوید: نرخ رشد نقدینگی در ادامه روند نزولی به ۲۵.۲ درصد رسید که این میزان کاهش رشد نقدینگی نشانگر استفاده درست از سیاست‌ها و ابزار‌های کنترلی دولت بوده است.

به گفته او، همزمان با رسیدن رشد نقدینگی به ۲۵.۲ درصد شاهد کاهش ۶.۵ واحد درصدی نرخ رشد پایه پولی بوده ایم و میزان خالص دارایی‎‌های خارجی بانک مرکزی ۵.۲ درصد رشد کرد. در سال‌های گذشته شاهد روند افسار گسیخته نقدینگی بودیم که دولت با تمرکز جدی بر کنترل نقدینگی و به کارگیری سیاست‌هایی از جمله رشد ترازنامه بانک‌ها و تنظیم مناسبات مالی میان دولت و بانک توانست این رشد نقدینگی را به ۲۵.۲ درصد برساند. همزمان با کنترل رشد نقدینگی، تورم مصرف کننده هم از ابتدای سال به ۱۷.۵ درصد رسید.

نقدینگی که وحید شقاقی کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: عملا رشد نقدینگی مشابه میزان غذا خوردن انسان است زمانی که سیستم بدنی و گوارش انسان سالم باشد اگر غذای متعادلی را مصرف کند سیستم بدن می‌تواند این غذا را هضم و تبدیل به انرژی کند مشابه آن در اقتصاد هم به همین شکل است یعنی اگر ساختار‌های اقتصاد سالم باشد و بخش واقعی اقتصاد خوب کار کند این نقدینگی که درون اقتصاد پمپاژ می‌شود به سمت بخش واقعی اقتصاد هدایت و به انرژی که همان رشد اقتصادی است تبدیل می‌شود.

این کارشناس اقتصادی در ادامه اظهار کرد: البته که در تمام اقتصاد‌های سالم هم اگر رشد نقدینگی بیش از حد باشد مصداق پرخوری انسان است حتی اگر انسان سالم هم بیش از حد پرخوری کند معده توان هضم ندارند در اقتصاد هم درست به این شکل است اگر رشد نقدینگی بیش از اندازه باشد به دلیل عدم توانایی در هدایت به بخش واقعی رشد نقدینگی تبدیل به تورم می‌شود. حالا بانک مرکزی تلاش به مهار رشد نقدینگی کرده کنترل رشد نقدینگی که بنابر بر آمار هم روند آن نزولی است.

در ادامه هم میرزایی دیگر کارشناس اقتصادی پیش از این به باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود، نقدینگی در بلندمدت یکی از مولفه‌های اثر گذار بر تورم شناخته می‌شود. زمانی که نقدینگی خلق می‌شود اگر به سمت تولید سوق داده نشود به سوی بازار‌های غیرمولد حرکت می‌کند که می‌تواند تورم شدیدی را ایجاد کند اصلا بر همین اساس است که کاهش رشد نقدینگی در بلندمدت یکی از مولفه‌های اثر گذار بر مهار تورم به شمار می‌رود که از این رو کاهش نقدینگی که رخ داده می‌تواند آثار زیادی از جمله کنترل تورم داشته باشد به شرطی که سایر عوامل موثر در تورم هم به نحو مناسب مدیریت شود.

او در ادامه اظهار کرد: در رشد نقدینگی باید به مولفه‌های کلان اقتصادی هم توجه ویژه داشت و اقدامات بانک مرکزی برای حفظ این روند و رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

گفتنی است که ۹ مرداد رئیس کل بانک مرکزی محمد رضا فرزین مطرح کرده بود؛ امسال اساس مساله مهار تورم، کنترل نقدینگی است و پایه پولی ممکن است به دلیل مسائل رشد اقتصاد یا تغییرات تولید ناخالص داخلی افزایش یابد، اما باید سعی کنیم تورم را مهار کنیم. در بسیاری از تحقیق‌ها، مساله اثر نقدینگی بر تورم مورد بحث است. پایه پولی جزئی از نقدینگی است و ما باید نقدینگی را کنترل کنیم. برای کنترل نقدینگی باید ناترازی را ملاحظه و کنترل کنیم.

رشد نقدینگی که فرزین ۲۱ فروردین هم در گفت‎‌وگوی ویژه خبری با بیان اینکه نقش نقدینگی بر تورم غیر قابل انکار است گفته بود: هدف‌گذاری ۲۵ درصدی برای نرخ رشد نقدینگی برای امسال را در نظر گرفته‌ایم.

هدف گذاری که حالا بر اساس آمار اعلامی از سوی بانک مرکزی برای رسیدن به آن فاصله‌ای نمانده است.