مرغ از سبد پرید / این 3 عامل متهمان اصلی گرانی و کمبود مرغ در بازار هستند

مشاهدات خبرنگاران حاکی از آن است که در میادین میوه و تره‌بار نیز که مرغ گرم کامل با قیمت مصوب کیلویی ۶۳هزار تومان عرضه می‌شود، صف‌ خرید اول وقت طولانی است و سهمیه توزیعی در بیشتر میادین اغلب تا ظهر به اتمام می‌رسد.

کاهش جوجه‌ریزی در ماه‌های پایانی سال گذشته و مشکلات جدید در زمینه ترخیص نهاده‌های طیور از جمله نامشخص بودن رقم ارزش‌افزوده واردات کالاهای اساسی در سال۱۴۰۲، از سوی مسئولان صنفی به‌عنوان۲عامل اصلی کاهش عرضه و افزایش قیمت مرغ از نخستین روزهای سال جدید معرفی شده‌اند، اما سؤال این‌ است که چرا با وجود قابل پیش‌بینی بودن افزایش تقاضا در عید و ‌ماه مبارک رمضان، تدابیر لازم برای حل این مشکلات و کنترل وضعیت بازار از سوی مسئولان امر اندیشیده نشد تا مرغی که ۳‌ماه پیش ۱۰هزار تومان زیر نرخ مصوب و با قیمت کیلویی ۵۰هزار تومان به فروش می‌رسید، حالا به نزدیک دوبرابر این رقم برسد و همان هم به‌سختی در دسترس مصرف‌کنندگان قرار گیرد.

مرغداران حمایت نشدند

وضعیت کنونی بازار مرغ به اعتقاد بخش تولید، کاملا قابل پیش‌بینی بود. دبیر کانون انجمن صنفی تولیدکنندگان مرغ گوشتی در گفت‌وگو با همشهری، شرایط امروز بازار مرغ را حاصل بی‌توجهی به تولیدکنندگان و نبود حمایت‌های لازم در میان تصمیم‌گیران دولتی دانست و افزود: دلایل کمبود مرغ در بازار مربوط به الان نیست و به یک‌سال پیش برمی‌گردد.

پرویز فروغی اضافه کرد: مرغداران طی سال گذشته چیزی حدود ۱۲هزار میلیارد تومان ضرر دادند و این زیان هنگفت باعث شد عده زیادی از آنها از چرخه تولید خارج شوند و دیگران هم بالاجبار جوجه‌ریزی را به نصف یا دوسوم ظرفیت کاهش دادند.

او ادامه داد: میزان جوجه‌ریزی با توجه به این شرایط کاهش پیدا کرد؛ چون از یک‌سو مرغداران نقدینگی نداشتند و از سوی دیگر هزینه‌ها بالا بود و نهاده‌ هم به میزان کافی در دسترس تولیدکنندگان قرار نمی‌گرفت. به‌گفته این مقام صنفی، تخصیص نیافتن ارز موردنیاز برای واردات و ترخیص نهاده‌های دام و طیور هزینه‌های مرغداران را بالا برد؛ تا جایی که تا چندین‌ماه سویا پیدا نمی‌شد و مرغداران ناچار شدند آن‌ را از بازار آزاد با ۲ تا ۳برابر قیمت تهیه کنند.

فروغی، دیگر عامل تأثیرگذار در افزایش تقاضا برای مرغ را افزایش شدید قیمت گوشت قرمز عنوان کرد و افزود: مصرف‌کنندگانی که نتوانستند گوشت قرمز تهیه کنند برای تامین پروتئین خود به مرغ روی آوردند و افزایش تقاضا در کنار کاهش تولید باعث شد شرایط به شکلی که امروز می‌بینیم تغییر پیدا کند.

دبیر کانون انجمن صنفی تولیدکنندگان مرغ گوشتی درباره وضعیت کنونی تامین نهاده‌ها گفت: این مشکل حل نشده و فقط تا حدودی کاهش پیدا کرده است؛ به‌طوری که واردکننده‌ها می‌گویند نهاده‌ها را به‌دلیل تخصیص نیافتن ارز نمی‌توانند ترخیص کنند.

فروغی در پاسخ به این‌ سؤال که تعیین‌تکلیف نشدن نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده واردات کالاهای اساسی تا چه حد بر کمبود نهاده‌ها تأثیرگذار بوده گفت: عامل ترخیص نشدن نهاده‌ها هرچه که باشد به تولیدکننده ربطی ندارد. موضوع این است که در حال حاضر نهاده خیلی کم و گران است و از سوی دیگر قیمت دستوری تا همین امروز هم خسارت سنگینی به مرغداران وارد کرده و نقدینگی آنها را برای تامین هزینه‌های تولید کاهش داده است.

این مقام صنفی با اشاره به قیمت ۲۳‌تا۲۴هزار تومانی جوجه‌ یک‌روزه گفت: نرخ ۶۳هزار تومانی مصوب سال گذشته کفاف هزینه تولید را نمی‌دهد و مسئولان به این سؤال جواب دهند که مرغدار چگونه می‌تواند با این قیمت جوجه و نهاده، مرغ تولیدی خود را با قیمت ۵۰هزار تومان به بازار بفرستد تا ۶۳هزار تومان به‌دست مصرف‌کننده برسد؟

فروغی با بیان اینکه قیمت تمام‌شده هر کیلو مرغ در حال حاضر برای تولیدکننده بالای ۷۵هزار تومان است، افزود: سال گذشته وقتی مرغداران در زیان بودند و متحمل خسارت‌های ۵۰۰میلیون تا ۲میلیاردی می‌شدند، دولت هیچ حمایتی از آنها نکرد و شرکت پشتیبانی امور دام کنار ایستاد و تماشا کرد؛ در صورتی‌که اگر وارد می‌شد و مرغ تولیدی مرغداران را می‌خرید هم می‌توانست بازار امروز را با عرضه این ذخایر تامین کند و هم مرغداران دچار چنین زیانی نمی‌شدند.

جوجه‌ریزی کم نشده است

به‌رغم اینکه گفته‌های تولیدکنندگان و شواهد بازار از کمبود تولید حکایت دارد، دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه کاهش تولید را تکذیب می‌کند.

محمدرضا صدیق‌پور در گفت‌وگو با همشهری، اظهارات در زمینه کاهش جوجه‌ریزی را غیرموثق خواند و افزود: ما در بهمن‌ماه سال گذشته بالغ بر ۱۲۰میلیون قطعه جوجه‌ریزی داشتیم و تولید بهمن که منتهی می‌شود به بازار شب عید و ماه مبارک رمضان هیچ‌گونه کمبودی نداشت.

وی با بیان اینکه تولید جوجه‌ خطی است و نمی‌تواند در یک‌ماه دچار تغییرات چشمگیر و میلیونی شود، اضافه کرد: پیش‌بینی بهمن‌ماه حاکی از این بود که با احتساب تولیدات مانده از ماه‌های قبل، شب عید ۱۲۲ تا ۱۲۳ میلیون تولید بازار را تامین می‌کند و این اتفاق هم افتاد، اما در اسفندماه پیش‌بینی ۱۰۰میلیونی تولید به دلایلی از قبیل ۲۹روزه بودن ماه، کمبود سوخت و... به ۹۰میلیون قطعه کاهش یافت و این میزان کاهش در حدی نیست که بتوان آن را دلیل افزایش قیمت کنونی مرغ دانست.

صدیق‌پور نیز با اشاره به تأثیر رشد قیمت گوشت قرمز بر بازار مرغ اضافه کرد: سال گذشته همین تولید ۱۰۰میلیونی هم به‌سختی جذب می‌شد، اما امسال با توجه به افزایش قیمت همه محصولات غذایی مصرف مرغ هم بالا رفته است.

به‌گفته این تولیدکننده، مردم و تصمیم‌گیران باید توجه داشته باشند که قیمت واقعی مرغ ۵۰هزار تومان نیست و حدود ۷۰ تا ۷۵هزار تومان است و دولت باید در تعیین قیمت مصوب جدید رشد هزینه‌های تولید را مورد توجه قرار دهد؛ قیمتی که باعث می‌شود نرخ‌های کنونی بازار مرغ توجیه‌پذیر به‌نظر بیایند.