شوک بزرگ به بازار خودرو / با این 2 خودروی داخلی خداحافظی کنید

افت تولید خودرو و چالش‌های پیش روی صنعت خودروسازی ایران

طبق اهداف تعیین‌شده در برنامه هفتم توسعه، تولید سالانه خودرو باید به ۳ میلیون دستگاه برسد تا نیاز بازار داخلی تأمین شود. با این حال، آمارهای اخیر نشان می‌دهد که صنعت خودروسازی کشور، به‌رغم دریافت مجوز افزایش قیمت، از دستیابی به اهداف تعیین‌شده فاصله دارد. یکی از عوامل اصلی این فاصله، مشکلات ناشی از ناترازی انرژی و قطع مکرر برق در فصول مختلف است.

افت ۱۴ درصدی تولید خودرو در آذر

آمارهای رسمی نشان می‌دهد تولید خودرو در آذرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۴ درصد کاهش داشته است. تیراژ تولید از ۹۱,۶۰۵ دستگاه در آذر سال گذشته به ۷۸,۸۰۴ دستگاه کاهش یافته است. این روند نزولی تنها به آذر محدود نمی‌شود؛ شرکت‌های خودروساز در سه سال گذشته هر زمان وارد فصل تابستان شده‌اند، به دلیل قطع برق ناشی از بحران تأمین انرژی، با کاهش تولید مواجه شده‌اند.

به‌عنوان مثال، در تابستان امسال، جمع کل تولید ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به ۲۳۱,۶۴۹ دستگاه رسید که نسبت به تابستان سال گذشته ۳.۱ درصد و نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۷.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد. امسال این مشکل به فصل سرد نیز سرایت کرده است؛ به‌دلیل ناترازی گاز، نیروگاه‌ها با کمبود سوخت مواجه شده‌اند و دولت مجبور به قطع برق صنایع از جمله خودروسازی شده است.

تلاش‌های ناکام برای افزایش تولید

اگرچه در ابتدای سال جاری خودروسازان موفق شدند تولید را افزایش دهند و حتی در خردادماه تیراژ تولید به مرز ۱۰۰,۰۰۰ دستگاه رسید، اما این روند پایدار نماند. در تابستان، به‌دلیل قطعی برق، تولید به حدود ۸۰,۰۰۰ دستگاه کاهش یافت. با بهبود نسبی شرایط در مهرماه، تیراژ تولید دوباره افزایش یافت و به ۹۴,۰۰۰ دستگاه رسید، اما در آذرماه با آغاز سرما و قطع برق مجدد، تولید کاهش یافت و به ۷۸,۸۰۴ دستگاه رسید.

تغییر در ترکیب تولید و کاهش محصولات قدیمی

یکی دیگر از دلایل کاهش تولید، تغییر ترکیب محصولات خودروسازان است. به نظر می‌رسد شرکت‌ها در تلاش هستند سبد محصولات خود را به‌روز کنند و به سمت تولید خودروهای جدیدتر بروند. این تغییر سیاست، تولید برخی محصولات قدیمی را کاهش داده است.

به‌عنوان مثال، تولید خودروهای گروه پژو در ایران‌خودرو نسبت به سال گذشته ۶۲.۴ درصد کاهش یافته و تولید هایما نیز با کاهش ۶۸.۶ درصدی مواجه بوده است. در سایپا، تولید خودروی شاهین ۴۲ درصد افت کرده است؛ به‌طوری‌که در آذر سال گذشته ۴,۶۱۵ دستگاه شاهین تولید شده بود، اما امسال این رقم به ۲,۶۵۹ دستگاه کاهش یافته است. کاهش تولید در محصولات دیگری مانند رانا و دنا نیز مشاهده می‌شود، به‌ترتیب با کاهش ۴۵ و ۱۳.۴ درصدی.

دلایل کلیدی افت تولید

بحران انرژی : قطعی برق و کمبود گازوئیل در نیروگاه‌ها، تولید را در فصل‌های مختلف مختل کرده است.

مشکلات زیرساختی : عدم تطابق ظرفیت تولید با تقاضای موجود در بازار.

تمرکز بر محصولات جدید : کاهش تولید خودروهای قدیمی برای جایگزینی با مدل‌های جدیدتر.

راهکارها و آینده

برای رسیدن به اهداف تعیین‌شده در برنامه هفتم توسعه، افزایش تیراژ تولید خودرو ضروری است. رفع مشکلات زیرساختی، مدیریت بحران انرژی و بهبود شرایط تولید می‌تواند به پایداری صنعت خودروسازی و رفع نیاز بازار کمک کند. بدون این اقدامات، فاصله بین عرضه و تقاضا ادامه خواهد داشت و تأثیر منفی آن بر بازار خودرو و مصرف‌کنندگان باقی خواهد ماند.