اثرات لانینا و ال‌نینو بر اقلیم ایران چگونه است؟

احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی، در گفتگویی با اشاره به تأثیرات پدیده لانینا بر ایران، توضیح داد که لانینا یک پدیده اقلیمی است که به تغییرات دمای سطح آب در حوضه مرکزی اقیانوس آرام مربوط می‌شود. او توضیح داد که این پدیده زمانی رخ می‌دهد که دمای سطح آب در این منطقه به میزان نیم درجه یا بیشتر از میانگین دمای معمول خود (حدود ۲۶.۵ درجه سانتی‌گراد) کاهش یابد. در چنین شرایطی، وارد دوره لانینا می‌شویم.

وظیفه همچنین توضیح داد که برعکس، اگر دمای آب اقیانوس به اندازه نیم درجه یا بیشتر از میانگین معمول گرم‌تر شود، این وضعیت به‌عنوان ال‌نینو شناخته می‌شود. در شرایطی که تغییرات دما کمتر از نیم درجه باشد، وضعیت خنثی در نظر گرفته می‌شود.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی گفت: لانینا و ال‌نینو به دلیل تعاملات پیچیده‌ای که بین اقیانوس و جو برقرار می‌شود، تأثیرات زیادی بر شرایط جوی و اقلیمی در سراسر جهان دارند. این تأثیرات معمولاً به‌صورت تدریجی و با گذشت زمان بروز می‌کنند و به همین دلیل، برای شناسایی دقیق این پدیده‌ها، معمولاً از میانگین دمای سه‌ماهه (برای مثال دسامبر، ژانویه و فوریه) استفاده می‌شود.

وظیفه در ادامه افزود: برای نمونه، اگر میانگین دمای سه‌ماهه نیم درجه یا بیشتر از میانگین بلندمدت خنک‌تر باشد، این وضعیت به‌عنوان لانینا شناخته می‌شود. برعکس، اگر دمای میانگین این سه ماهه بیشتر از حد معمول باشد، وارد دوره ال‌نینو خواهیم شد. این پدیده‌ها با تغییر الگوهای جوی، می‌توانند حتی بر مناطق دوردست مانند ایران تأثیر بگذارند. در ایران، به‌طور معمول، وقوع لانینا با دوره‌های کم‌بارشی همراه است، که نشان‌دهنده تأثیرات پیچیده و غیرمستقیم الگوهای دمایی اقیانوسی بر اقلیم کشور است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی اضافه کرد: در مقابل، دوره‌های حاکمیت ال‌نینو، که در آن دمای سطح آب اقیانوس گرم‌تر از حد معمول است، معمولاً با افزایش بارندگی‌ها در ایران همراه بوده است. او تأکید کرد که این ارتباط آماری است و هیچ تحلیل فیزیکی دقیقی برای توضیح این پدیده در دسترس نیست. بنابراین، مکانیسم فیزیکی تأثیرات لانینا و ال‌نینو بر اقلیم ایران هنوز به‌طور کامل ناشناخته باقی مانده است.

وظیفه همچنین به پیش‌بینی‌های جاری اشاره کرد و گفت که بر اساس وضعیت فعلی، احتمال وقوع پدیده لانینا در سال جاری وجود دارد. با این حال، لازم به ذکر است که لانینا می‌تواند در درجات مختلف (قوی، ضعیف و غیره) رخ دهد. وضعیت کنونی دمای سطح آب اقیانوس همچنان در حالت خنثی قرار دارد، به این معنا که دما به اندازه کافی کاهش نیافته است تا به‌طور قطعی بتوان آن را لانینا نامید. او تصریح کرد که اگرچه دمای آب اقیانوس اندکی کاهش یافته است، این کاهش هنوز به حدی نرسیده که به‌طور رسمی پدیده لانینا اعلام شود.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ادامه داد: پیش‌بینی‌ها و مدل‌های اقلیمی نشان می‌دهند که در دو ماه آینده، دمای سطح آب اقیانوس ممکن است به حدود ۰.۷ تا ۰.۸ درجه کمتر از میانگین معمول برسد، که می‌تواند به وقوع یک لانینای ضعیف منجر شود. با این حال، اثرات چنین لانینای ضعیفی چندان قابل توجه و تعیین‌کننده نخواهد بود و تأثیرات آن بر شرایط اقلیمی ایران کم‌رنگ‌تر از لانیناهای قوی خواهد بود