تکلیف کارگر بعد از اتمام قرارداد مشخص شد

ماده 10 قانون کار به الزام انعقاد قرارداد کتبی تأکید دارد و بر اساس آن، باید قرارداد کار در چهار نسخه تنظیم شود. اما در حال حاضر، علاوه بر اینکه 96 درصد از کارگران قرارداد موقت دارند، شاهد رواج قراردادهای شفاهی و موقت در بازار کار هستیم.

یکی از مشکلات عمده کارگران در محیط‌های کاری این است که پس از شروع به کار، نسخه‌ای از قرارداد به آنها داده نمی‌شود. این مسئله نگرانی‌های زیادی را برای کارگران ایجاد کرده است، چرا که بسیاری از آنها نمی‌دانند چرا نسخه‌ای از قرارداد کاری خود را دریافت نمی‌کنند و این موضوع به امنیت شغلی آنها آسیب می‌زند.

در شرایط اقتصادی فعلی، بیشتر کارگاه‌هایی با کمتر از ۵ نفر کارگر از دادن نسخه دوم قرارداد به کارگران خود خودداری می‌کنند. به نظر می‌رسد برخی کارفرمایان به این طریق می‌خواهند خود را از پرداخت حقوق و دستمزد و همچنین مسائل حقوقی مربوط به اخراج کارگران بی‌نیاز کنند.

طبق گزارش‌های میدانی، بیش از ۳۰ درصد از کارگران که نسخه دوم قرارداد را ندارند، در معرض خطر اخراج بی‌دلیل و بدون پرداخت حقوق قرار دارند. این وضعیت نشان‌دهنده آسیب‌پذیری شدید کارگران است که در صورت بروز اختلافات نمی‌توانند از حق خود دفاع کنند.

اگرچه کتبی بودن قرارداد برای صحت آن الزامی نیست، اما حساسیت رابطه کار و آسیب‌پذیری حقوق کارگران در این زمینه را نمی‌توان نادیده گرفت. به گفته نیما پرتوی ، کارشناس روابط کار، اگر کارگری حتی یک روز بیشتر از مدت قرارداد خود در محل کار باقی بماند، طبق بند "د" ماده 21 قانون کار ، کارفرما حق اخراج او را ندارد و قرارداد کار به طور ضمنی تمدید می‌شود .

اگر پس از پایان مدت قرارداد، کارگر بدون قرارداد همچنان به کار ادامه دهد، قرارداد او به همان مدت قبلی تمدید ضمنی می‌شود. این بدان معناست که حتی اگر کارگر فقط یک روز بیشتر از دوره قرارداد اولیه کار کند، قرارداد کار او به صورت دائمی تمدید خواهد شد .

پرتوی در ادامه تأکید کرد که اگر کارگر بعد از اتمام قرارداد در محل کار باقی بماند و پس از مدتی اخراج شود، می‌تواند درخواست بازگشت به کار بدهد. چرا که پس از گذشت مدت اولیه قرارداد، این قرارداد به طور ضمنی تمدید شده و حقوق کارگر همچنان برقرار است.

پیشنهادات کارشناسان بازار کار:

برای حفظ امنیت شغلی و جلوگیری از مشکلات حقوقی، توصیه می‌شود که قراردادهای کاری به صورت کتبی منعقد شوند. البته باید توجه داشت که از نظر قانونی، قرارداد شفاهی نیز معتبر است و قواعد و مقررات قانون کار در هر دو صورت حاکم است. در صورتی که حتی کارگری قراردادی نداشته باشد، با ارائه مدارک و مستندات می‌تواند حقوق خود را از کارفرما مطالبه کند و در صورت لزوم، شکایت خود را به اثبات برساند.

این تغییرات باعث شده است که متن به شکلی ساده‌تر، قابل فهم‌تر و با تأکید بیشتر بر مسائل حقوقی و امنیت شغلی کارگران ارائه شود