ماراتن خانه‌دار شدن: از آرزو تا واقعیت

برای نسل جوان، دست یافتن به آرزوی خانه‌دار شدن به مسیری دشوار و حتی غیرممکن تبدیل شده است. آخرین آمارها نشان می‌دهد که یک فرد خانه‌اولی در تهران باید حدود ۱۵۲ سال پس‌انداز کند تا بتواند صاحب خانه شود. این مسئله نشان‌دهنده شکاف عمیق میان درآمدها و هزینه‌های مسکن در کشور است.

وضعیت مالی خانوارها: درآمد کمتر، هزینه‌های بیشتر

در حالی که متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری در سال ۱۴۰۲ به ۱۶۷ میلیون تومان رسیده و هزینه‌های زندگی نیز به حدود ۱۳۷ میلیون تومان افزایش یافته است، خانوارها تنها توانسته‌اند حدود ۱۸ درصد از درآمد خود را پس‌انداز کنند. اما این پس‌انداز در برابر قیمت‌های روزافزون مسکن، عملاً ناتوان از تأمین هزینه‌های خرید خانه است. شاخص جهانی «مدت زمان انتظار برای صاحب مسکن شدن» نشان می‌دهد که در ایران، این زمان به ۵۹ سال و در تهران به رقمی باورنکردنی، حدود ۱۵۲ سال رسیده است.

رکود تورمی و افزایش قیمت‌ها

رشد قیمت‌ها در بازارهای موازی مانند ارز، طلا و خودرو، باعث افزایش هزینه‌ها در بازار مسکن نیز شده است. سعید لطفی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه مشاوران املاک تهران، معتقد است که رکود تورمی در بازار مسکن باعث کاهش چشمگیر قدرت خرید خانوارها، به‌ویژه خانه‌اولی‌ها، شده است. به گفته وی، با افزایش قیمت‌ها، خانه‌اولی‌ها عملاً از خرید مسکن خارج شده‌اند و در حال حاضر حدود نیمی از درآمد خانوارهای مستأجر صرف اجاره‌بها می‌شود.

بحران ساخت‌وساز؛ هشداری برای آینده

داود بیگی‌نژاد، نایب‌رئیس اتحادیه مشاوران املاک، کاهش چشمگیر ساخت‌وساز را هشداری جدی برای آینده بازار مسکن می‌داند. آمارها نشان می‌دهند که سال گذشته یکی از کم‌تعدادترین سال‌ها در زمینه صدور پروانه‌های ساختمانی بوده است. بیگی‌نژاد بر این باور است که قوانین موجود به جای تشویق سرمایه‌گذاران، انگیزه آنها را برای ورود به بخش تولید مسکن کاهش داده است.

بحران مصالح ساختمانی

افزایش قیمت مصالح ساختمانی یکی دیگر از عواملی است که به افزایش هزینه‌های ساخت و کاهش تولید مسکن دامن زده است. به گفته بیگی‌نژاد، در ماه‌های اخیر هزینه مصالح ساختمانی به شدت افزایش یافته و این فشار را بر سازندگان بیشتر کرده است، که موجب کاهش تولید مسکن و بحران در بازار شده است.

بازاری بدون مشتری

رکود در بازار مسکن به حدی عمیق شده که تعداد مشتری‌های فعال به حداقل رسیده است. بیشترین معاملات در حال حاضر به آپارتمان‌های کوچک‌متراژ و ارزان‌قیمت محدود شده است. اما با این حال، حجم معاملات به حدی پایین است که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی و عدم تعادل بازار مسکن است.

چشم‌انداز آینده: رویای خانه‌دار شدن

با ادامه روند افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید، خانه‌دار شدن برای بسیاری از خانوارها به یک رؤیای دست‌نیافتنی تبدیل شده است. در حالی که کارشناسان به دنبال راه‌حل‌هایی برای بهبود وضعیت بازار مسکن هستند، شرایط موجود نشان‌دهنده مشکلات عمیق در ساختار اقتصادی این بازار است. به نظر می‌رسد تنها راه خروج از این بحران، بازنگری در سیاست‌های کلان و ایجاد انگیزه برای سازندگان و سرمایه‌گذاران در بخش مسکن باشد.

برای خانه‌دار شدن، نیاز به تغییرات اساسی در سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی داریم. این تغییرات می‌تواند به بهبود وضعیت مسکن و کاهش مدت زمان انتظار برای صاحب خانه شدن کمک کند.