چشمک پزشکیان به این بازار / نقشه دولت برای واردات خودرو

در سال ۱۴۰۲، کمتر از ۱۱ هزار و ۲۰۰ دستگاه خودرو از هدف ۵۰ هزار دستگاه به کشور وارد شد و ارزش آن به ۲۲۰ میلیون دلار نمی‌رسید. با این وجود، افزایش واردات خودرو در شش ماهه اول سال جاری باعث کاهش قابل توجه قیمت خودروهای وارداتی در بازار شده است.

در میان بندهای بودجه ۱۴۰۴ که موضوعشان خودرو بود، افزایش سقف تخصیص ارز برای ورود خودروهای وارداتی بیشتر از همه توجه‌ها را به خود جلب کرد. دولت پیشنهاد داده است تا ارز تخصیص یافته برای ورود خودرو دو میلیارد دلار در نظر گرفته شود که یعنی دولت میزان ارز تخصیص یافته به واردات خودرو را دو برابر کرده است.

بررسی آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو نشان می‌دهد که برای ورود محصولات خودروسازان بین‌المللی در سال ۱۴۰۲ قرار بوده است یک میلیارد دلار ارز تخصیص پیدا کند؛ اما گمرک ارزش خودروهای وارد شده را تنها حدود ۲۱۸ میلیون دلار اعلام کرده است. آمارهای امسال گمرک نیز نشان می‌دهد که در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۴۴۰ میلیون دلار ارز در اختیار شرکت های واردکننده قرار گرفته است.

این یعنی با وجود رشد ۱۰۰ درصدی ارز تخصیص یافته در نیمه اول ۱۴۰۳ نسبت به کل سال گذشته، هنوز با پیش بینی‌های لایحه بودجه ۱۴۰۳ فاصله داریم. حالا مشخص نیست در این شرایط دولت به چه منظوری اصرار داشته تا میزان ارز تخصیص یافته به واردات خودرو را افرایش دهد اما احتمال موفقیت در تأمین ارز مورد نیاز آن پایین است.

افزایش تخصیص ارز به واردات خودرو چه تأثیری بر بازار خودروهای وارداتی داشته؟

بررسی‌های اطلاعات منتشر شده توسط گمرک نشان می دهد طی سال ۱۴۰۲ در مجموع حدود ۱۱ هزار و ۱۲۰ دستگاه انواع خودروی سواری صفر کیلومتر به کشور وارد شده است. در ۶ ماهه ابتدایی امسال نیز بیش از ۲۲ هزار و ۲۵۰ دستگاه از محصولات برندهای جهانی خودروساز به کشور وارد شدند. بنابراین در یک‌سال و نیم اخیر حدود ۳۳ هزار دستگاه خودرو از گمرک به صورت قطعی خارج شدند؛ در حالی‌که با توجه به بودجه پیش بینی شده برای واردات خودرو و سقف قیمتی در نظر گرفته شده برای خودروهای وارداتی، باید در بازه یک‌سال و نیم حداقل ۷۵ هزار دستگاه خودرو به کشور وارد می‌شد ولی در عمل زیر ۵۰ درصد از هدف گذاری دولت برای واردات محقق شده است.

آرزوی خودروسازان ایرانی برای فتح بازار روسیه

با این حال، همین واردات اندک نیز تأثیر خودشان را روی بازار خودروهای وارداتی گذاشتند. بررسی قیمت بازاری چهار محصول پرطرفدار خودروهای وارداتی یعنی کیا K۵ یا همان کیا اپتیما، هیوندایی اکسنت، تویوتا کرولا و چانگان CS۳۵ پلاس نشان می‌دهد که این واردات کج‌دار و مریز هم باعث شده تا در بازه اردیبهشت تا آبان ۱۴۰۳ شاهد ریزش قیمت‌ها در بازار خودروهای وارداتی باشیم.

نکته قابل توجه دیگر این است که هر چقدر قیمت خودرو وارداتی بالاتر بوده، ریزش قیمت هم بیشتر بوده است. به عنوان مثال، کیا K۵ زمانی که وارد بازار شد، حدود پنج میلیارد تومان قیمت داشت اما شاهد هستیم که در بازه زمانی مورد بررسی حدود ۳۰ درصد از قیمت خود را از دست داده است. تحلیل‌گران با اشاره به همین وضعیت معتقدند که اگر دولت به بهانه‌ی مدیریت منابع ارزی، در سال ۹۷ قفل به در واردات خودرو نمی‌زد و اجازه می‌داد واردات خودرو حتی به صورت قطره چکانی ادامه پیدا کند؛ وضعیت بازار بهتر می‌شد و شاهد فتح قله‌های جدید قیمتی در بازار خودروهای وارداتی نبودیم.