برای تأمین حداقل معاش چند شغل باید داشت؟!

چالش‌های معیشتی و افزایش شغل‌های دوم و سوم در میان کارگران

از ابتدای سال ۱۴۰۳، قیمت بسیاری از مواد خوراکی بارها تغییر کرده و این موضوع موجب شده است که اقشار کارگری که درآمد ثابت دارند، در تأمین معیشت خود با مشکل روبه‌رو شوند. کارگران برای مقابله با این چالش‌ها مجبور شده‌اند برخی از اقلام ضروری را از سبد مصرفی خود حذف کرده یا به شغل‌های دوم و سوم روی بیاورند.

کارگران همواره در تحولات اقتصادی و نوسانات قیمتی بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند. آنان نه تنها بخش مهمی از نیروی کار کشور هستند بلکه در شرایط اقتصادی کنونی به دلیل دستمزد پایین‌تر از سطح تورم، به یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه تبدیل شده‌اند.

بحران اقتصادی و کاهش قدرت خرید کارگران

دستمزد کارگران، که به هیچ وجه با نرخ تورم تطابق ندارد، موجب شده است که سفره‌های آنان روز به روز کوچک‌تر شود. به عنوان مثال، با افزایش قیمت اقلام اساسی مانند گوجه فرنگی، تخم مرغ و نان، کارگران برای تأمین نیازهای روزانه خود با مشکل مواجه شده‌اند. این وضعیت آن‌قدر بحرانی شده که بسیاری از کارگران برای تأمین معاش به شغل‌های دوم و سوم روی آورده‌اند.

حمید حاجی اسماعیلی، فعال کارگری، درباره این پدیده گفت: "در شرایط اقتصادی کنونی، بسیاری از کارگران مجبور به داشتن شغل دوم یا سوم شده‌اند. یکی از دلایل این وضعیت مشکلات معیشتی است، اما جنبه فرهنگی آن نیز به یک الگو در جامعه تبدیل شده است."

چند شغله بودن: معضل اقتصادی و فرهنگی

این فعال کارگری به این نکته اشاره کرد که چند شغله بودن نه تنها یک مشکل اقتصادی برای کارگران بلکه به یک پدیده فرهنگی در جامعه تبدیل شده است. در واقع، هنگامی که مدیران در سطوح بالای اقتصادی چند شغله بودن را به امری طبیعی تبدیل می‌کنند، این موضوع به تدریج در سطوح پایین‌تر نیز رواج می‌یابد.

یکی از تبعات این وضعیت، کاهش بهره‌وری نیروی کار و افزایش نرخ بیکاری است. حاجی اسماعیلی تأکید می‌کند که اگر سیاست‌گذاران به این معضل رسیدگی نکنند، این وضعیت ادامه خواهد داشت و به مشکلات بیشتری در بازار کار دامن خواهد زد.

چرا کارگران به شغل دوم و سوم روی می‌آورند؟

بزرگ‌ترین عامل در رشد پدیده چند شغله بودن، تورم و افزایش هزینه‌های زندگی است. افزایش قیمت کالاهای اساسی و کاهش قدرت خرید، باعث شده که کارگران ناچار به جستجوی منابع درآمدی جدید شوند. این درآمدهای اضافی اغلب از شغل‌های غیررسمی مانند رانندگی، حمل و نقل و دلالی تأمین می‌شود. در حالی که این شغل‌ها معمولاً در حوزه‌های غیررسمی و بی‌ثبات قرار دارند، کارگران برای تأمین نیازهای روزانه مجبور به پذیرش چنین مشاغلی هستند.

آمار چند شغله بودن در ایران و مقایسه با کشورهای توسعه یافته

در ایران، بر اساس پیش‌بینی‌ها، حدود ۶۰ درصد از کارگران به شغل دوم یا سوم مشغول هستند. در کشورهای توسعه یافته، به دلیل دستمزدهای بالاتر و سیستم‌های حمایتی قوی‌تر، پدیده چند شغله بودن به ندرت دیده می‌شود. در این کشورها، دستمزدها به گونه‌ای تنظیم شده که نیازی به شغل دوم یا سوم نخواهد بود، اما در ایران، به دلیل دستمزدهای پایین و نرخ بالای تورم، بسیاری از افراد برای تأمین هزینه‌های خود مجبور به داشتن چند شغل هستند.

حاجی اسماعیلی در این زمینه می‌گوید: "در کشورهای توسعه یافته، سیستم‌های مالیاتی و حمایتی به شکلی است که افراد نیازی به داشتن شغل دوم یا سوم ندارند، اما در کشور ما به دلیل نابرابری‌ها و ساختار اقتصادی بیمار، این پدیده در حال گسترش است."

نتیجه‌گیری

مشکلات اقتصادی و فشارهای معیشتی، کارگران را در شرایطی قرار داده است که برای تأمین نیازهای روزانه خود مجبور به پذیرش شغل‌های دوم و سوم می‌شوند. این وضعیت نه تنها به اقتصاد کشور آسیب می‌زند، بلکه موجب کاهش بهره‌وری و ایجاد فشار مضاعف بر روی نیروی کار می‌شود. بنابراین، توجه به مشکلات معیشتی کارگران و اصلاحات اقتصادی ضروری به نظر می‌رسد تا به این معضل اجتماعی و اقتصادی پایان داده شود.