قیمت خودروی دست دوم گران تر از قیمت خودروی صفر / اتفاقی عجیب در بازار خودرو

در بازار خودروی ایران، پدیده عجیبی مشاهده می‌شود که قیمت خودرو های دست‌دوم به طور کلی بالاتر از قیمت کارخانه‌ای مدل‌های جدید آنهاست. این در حالی است که در سایر کشورهای جهان، معمولاً قیمت خودروی کارکرده از قیمت مدل جدید آن کمتر است. در واقع، در هیچ کجای دنیا نمی‌توان بازاری پیدا کرد که یک خودروی چند سال ساخت قیمت بیشتری نسبت به مدل جدید همان خودرو داشته باشد.

دلایل پدیده افزایش قیمت خودروهای دست‌دوم

این پدیده در بازار ایران ناشی از چندین عامل اصلی است:

1. قیمت‌گذاری دستوری : از اواخر سال 1391، با ورود شورای رقابت به حوزه قیمت‌گذاری خودرو، خودروسازان از تعیین قیمت محصولات خود بر اساس هزینه تولید و شرایط بازار منع شدند. این قیمت‌ها به طور عمده توسط نهادهای تنظیم‌گر مانند شورای رقابت یا وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌شود، که معمولاً به نفع خودروسازان نیست و حتی ممکن است منجر به زیان آنها شود. این سیاست باعث شده که قیمت کارخانه‌ای خودروها نتواند با رشد بازار آزاد همگام شود.

2. رشد تقاضا در بازار دست‌دوم : در سال‌های اخیر، به ویژه در دوران تحریم، تقاضا برای خودروهای دست‌دوم به دلیل محدودیت در خرید خودروهای جدید و افزایش شدید قیمت‌ها در بازار آزاد، افزایش یافته است. این رشد تقاضا، به خودی خود منجر به افزایش قیمت خودروهای دست‌دوم شده است.

3. خودرو به عنوان کالای حفظ ارزش پول : با توجه به وضعیت اقتصادی و نوسانات ارزی در کشور، خودرو به یک ابزار سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. در شرایطی که نرخ ارز و تورم در حال افزایش است، افراد به خرید خودرو به عنوان راهی برای حفظ ارزش پول خود روی آورده‌اند. این موضوع نه تنها بر قیمت خودروهای نو، بلکه بر قیمت خودروهای دست‌دوم نیز تأثیر گذاشته است.

عواقب و اثرات قیمت‌گذاری دستوری

اگر قیمت‌گذاری دستوری خودروها به‌طور مستمر اصلاح می‌شد، احتمالاً فاصله قیمتی بین خودروهای دست‌دوم و مدل‌های جدید کاهش می‌یافت. در صورتی که سیاست آزادسازی قیمت‌ها به اجرا درمی‌آمد و قیمت‌های کارخانه‌ای متناسب با عرضه و تقاضا تعیین می‌شد، این پدیده به وجود نمی‌آمد و قیمت خودروهای دست‌دوم به طور طبیعی پایین‌تر از قیمت خودروهای جدید باقی می‌ماند.

شایان ذکر است که بالاتر بودن قیمت خودروهای دست‌دوم نسبت به مدل‌های نو ممکن است به دلایلی مانند کیفیت قطعات استفاده شده در آن خودروها نیز مرتبط باشد. برخی مشتریان به اشتباه تصور می‌کنند که خودروی دست‌دوم با قطعات اصلی کیفیت بالاتری دارد و به همین دلیل حاضرند قیمت بیشتری برای آن پرداخت کنند. با این حال، این مورد یک استثنا است و نمی‌توان آن را به عنوان دلیل اصلی افزایش قیمت خودروهای دست‌دوم در نظر گرفت.

نتیجه‌گیری

در نهایت، به نظر می‌رسد که قیمت‌گذاری دستوری، رشد تقاضا در بازار دست‌دوم، و تبدیل خودرو به یک کالای حفظ ارزش پول، سه دلیل اصلی برای این پدیده منحصر به فرد در بازار خودروی ایران هستند. با حذف این سیاست و تعیین قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا، می‌توان انتظار داشت که فاصله قیمت کارخانه و بازار خودروها کاهش یابد و بازار خودروهای دست‌دوم نیز به آرامش بیشتری دست یابد.