مرکز مبادله ارز و طلا چیست و چگونه در حراج سکه شرکت کنیم؟

 این مرکز با اهدافی همچون ایجاد بازاری کارا، منصفانه و شفاف برای معاملات ارزهای خارجی و فلزات گران‌بها، ایجاد نهادی رسمی برای انجام معاملات ارز و طلا و کشف نرخ ارز و طلا براساس مکانیسم عرضه و تقاضا، ایجاد سازوکاری امن و قابل اتکا برای انجام تسویه وجوه معاملات ارزی و طلا و هویت‌بخشی و سامان­دهی بازیگران عمده بازار ارز و طلا تأسیس شده است. در این مطلب، با مرکز مبادله ارز و طلای ایران و نحوه شرکت در حراج سکه آشنا خواهید شد.

مرکز مبادله ارز و طلای ایران چه کاری انجام می‌دهد؟

بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار بازار پول و ارز، به منظور برطرف کردن چالش‌های پولی و ارزی در ۲ اسفندماه ۱۴۰۱ مرکز مبادله ارز و طلای ایران را تاسیس کرد. معاملات ارزی (اسکناس و حواله) و فلزات گران‌بها (شمش و سکه) محور فعالیت این مرکز است. همان‌طور که از نام این مرکز مشخص است، 2 بازار اصلی در این مرکز وجود دارد که عبارتند از:

بازار ارز

بازار ارز از 4 تالار مختلف تشکیل شده است:

تالار اسکناس ارز

در تالار اسکناس ارز انواع اسکناس ارزهایی مانند یورو، دلار، روبل، دینار، لیر، یوآن در یک بستر عرضه و تقاضا مورد معامله قرار می‌گیرند. این تالار با هدف تخصیص ارز به نیازهای قانونی افرادی که به دنبال ارز خدماتی هستند، ایجاد شده است. بانک مرکزی اعلام کرده که ۶۸ نیاز خدماتی مانند ارز درمانی، ارز دانشجویی، ارز ماموریت، ارز مسافرتی، ارز شرکت‌های هواپیمایی داخلی، ارز شرکت‌های ترانزیت زمینی و دریایی و سایر موارد ارزی شناسایی شده است که در این مرکز می‌توان تحت این عناوین ارز دریافت کرد.

تالار حواله ارز

تالار حواله ارز محلی برای عرضه حوالجات ارزی صادرکنندگان و تقاضای ارزی واردکنندگان است. نرخ حواله متناسب با نوع حواله و ویژگی‌های آن در این تالار میان صادرکنندگان و واردکنندگان مشخص می‌شود. در حال حاضر، حوالجات ارزهای پرمتقاضی مانند یورو، دلار و درهم در این تالار مورد معامله قرار می‌گیرند. شرکت‌های صنایع معدنی، شیمیایی و فلزی از بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان ارز در تالار حواله مرکز مبادله هستند.

تالار مشتقات ارز

تالار مشتقات ارز دیگر تالار بازار ارز مرکز مبادله ایران است. قراردادهای مشتقه یک قرارداد مالی است که ارزش آن بر پایه ارزش یک دارایی دیگر استوار است. مشتقات ارزی عموما به یک کاربر حق خرید و فروش یک دارایی اساسی را در مقطعی در زمان آینده می‌دهند. به این ترتیب، ارزش اوراق مشتقه ارزی بر اساس این دارایی پایه و زمان پایان قرارداد مشخص می‌شود. قراردادهای مشتقه ارزی که در مرکز مبادله ایران فعال هستند، شامل موارد زیر است:

• قراردادهای آتی ارزی
• قراردادهای اختیار معامله ارزی
• قراردادهای سواپ ارزی

از آن‌جایی که کارکرد اصلی مشتقات، پوشش ریسک است، ایجاد و توسعه تالار مشتقات زمینه پوشش ریسک صادرکنندگان، واردکنندگان و بنگاه‌های تولیدی را فراهم می‌کند.

تالار قراردادهای نوین ارز

تالار قراردادهای نوین ارزی دیگر تالار بازار ارز مرکز مبادله ایران است. قراردادهای این تالار شامل انواع اوراق ارزی (مانند اوراق مرابحه ارزی و غیره)، گواهی سپرده ارزی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارزی می‌شوند.

بازار طلا

این بازار از ۲ تالار مختلف تشکیل شده است:

تالار نقدی طلا

این تالار میزبان معاملات نقدی شمش طلا، سکه تمام، نیم سکه و ربع سکه است.

تالار قراردادهای مالی مبتنی بر طلا

در تالار قراردادهای مبتنی بر طلا نیز معاملات گواهی سپرده کالایی طلا و قراردادهای مشتقه طلا شامل پیمان‌های آتی و اختیار معامله روی دارایی‌های پایه‌ای مانند شمش، تمام سکه، نیم سکه و ربع سکه انجام می‌شود.

چگونه در حراج سکه شرکت کنیم؟

برای شرکت در حراج سکه باید مراحل زیر را طی کنید:

• ابتدا باید در market.ice.ir ثبت نام کرده و بعد از احراز هویت، یکی از شعب منتخب بانک ملی را برای دریافت سکه انتخاب کنید.
• در گام بعدی باید معادل تعداد سفارش و قیمت پیشنهادی، کیف پول‌تان را شارژ کنید.
• در روز حراج با استفاده از موجودی کیف پول، تعداد سکه مورد نظر را با قیمت مدنظر ثبت سفارش دهید (مجموع سفارش‌ها نمی‌تواند بیش از ۵ قطعه باشد).
• با توجه به این که اولویت تخصیص سکه بر مبنای قیمت و زمان سفارش‌گذاری در روز حراج است، باید قیمت پیشنهادی خود را متناسب با بازار و در زمان مناسب ثبت کنید تا سکه به شما تخصیص داده شود. به محض تخصیص سکه با قیمت و تعداد مورد نظر شما، سکه به شما تعلق می‌گیرد، در غیر این صورت وجه واریزی عودت داده می‌شود.
• در صورت برنده شدن، بعد از هفت روز کاری با ارائه کارت شناسایی و کد رهگیری و با پرداخت هزینه عملیاتی ۳۰ هزارتومان به ازای هر سکه از شعبه بانک، سکه خود را تحویل بگیرید.

نکته: انبارداری سکه‌های خریداری شد‌ه تا 14 روز بدون هزینه بوده و پس از آن روزانه به ازای هر قطعه سکه برابر 500 هزار ریال است.

مراحل احراز هویت آنلاین در مرکز مبادله ایران چگونه است؟

برای احراز هویت آنلاین در مرکز مبادله ایران باید مراحل زیر را پشت سر بگذارید:

• وارد کردن شماره تماس (باید به نام شخص خریدار باشد)
• تایید کد ارسالی
• انتخاب رمز عبور
• بارگزاری ویدئوی سلفی
• تکمیل اطلاعات هویتی مانند کد ملی، تاریخ تولد و شماره کارت
• انتخاب شعبه ارزی بانک ملی جهت دریافت سکه

برای احراز هویت آنلاین تنها یک بار مبلغ 295 هزار ریال توسط سرویس احراز هویت آنلاین دریافت می‌شود و در حراج‌های بعدی سکه این هزینه از متقاضی دریافت نمی‌شود.

چه نقدهایی بر سازوکار حراج سکه وارد است؟

یکی از نقاط ضعف حراج سکه این است که سکه‌هایی که در مرکز مبادله ارز و طلا به حراج گذاشته می‌شوند به دلیل این که وکیوم و پرس‌شده تحویل داده نمی‌شوند، ارزش کمتری در بازار دارند و حبابی که سکه‌های پرس‌شده دارند شامل این سکه‌ها نمی‌شود. این به ضرر خریداران است.

علاوه‌بر این، در حال حاضر دولت بر موضوع مالیاتی تمرکز کرده است. هرچند هنوز برای سکه مالیاتی در نظر گرفته نشده است، اما این امکان وجود دارد در آینده در این زمینه تصمیماتی اتخاذ شود.