برنامه‌های رئیس‌جمهور منتخب برای اقتصاد کشور و معیشت مردم

طی این مدتی که فضای انتخابات در کشور حاکم شده بود، در مناظره‌ها و محافل تبلیغاتی، مسعود پزشکیان نیز نقطه نظرات، دیدگاه‌ها، مواضع و برنامه‌های خود برای بهبود وضعیت اقتصاد کشور و معیشت مردم را عنوان کرده که در این گزارش قصد داریم به مهمترین و کلیدی‌ترین آن‌ها بپردازیم.

اولویت‌های پزشکیان برای اقتصاد

رئیس جمهور منتخب دولت چهاردهم که در جریان رقابت‌های انتخاباتی، با شعار «برای ایران» پا به عرصه‌ انتخابات گذاشت، خود را «صدای بی‌صدایان» معرفی و بر تلاش جهت تحقق «حق» و «عدالت» در جامعه و اجرای احکام «برنامه هفتم پیشرفت» تاکید کرده است.

ارتباطات مناسب و سازنده با دنیا برای رفع یا کاهش تحریم‌ها، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی برای تحقق رشد اقتصادی و اجرای قوانین به جای ایجاد قوانین جدید، از مهمترین محورهای عنوان شده است که در اولویت برنامه‌های اقتصادی پزشکیان قرار دارد.

حل مشکلات روابط خارجی، بهبود روابط با کشورها، عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری با جهان از طریق رفع تحریم‌ها، ارتقای جایگاه و امنیت و اقتدار ایران در جهان از دیگر برنامه‌های مطرح شده از سوی پزشکیان در حوزه سیاست خارجی است که قطع به یقین تاثیر شگرف در مسائل اقتصادی کشور خواهد داشت؛ چراکه خواه ناخواه طی یک دهه اخیر، تحریم‌ها آسیب‌های جدی بر بدنه اقتصادی کشور وارد کرده و در جهت بهبود این وضعیت، کارشناسان و فعالان بزرگ اقتصادی، گشایش این گره را در بهبود روابط بین‌المللی ایران با جهان دانسته‌ و مطالبه‌گری کرده‌اند.

ما برای بر طرف کردن مشکلات مردم به همت و انسجام ملی و گشایش خارجی نیاز داریم

پزشکیان وعده کرده که نمی‌خواهد جوری مملکت‌داری کند که مردم مدام چشمشان به اخبار باشد تا ببینند بیشتر تحریم می‌شویم یا نمی‌شویم، نرخ دلار بالا می‌رود یا پایین می‌آید؛ ما از هوش مصنوعی می‌خواهیم تا بهترین صنعت جهانی را به مردم خود ارائه دهیم؛ ما برای بر طرف کردن مشکلات مردم به همت و انسجام ملی و گشایش خارجی نیاز داریم. هر زمانی که خواستیم توافق کنیم، نرخ تورم پایین آمد و نرخ رشد اقتصادی بالا رفت و هر زمانی هم قصد نداشتیم توافق کنیم، بالعکس شد و نرخ رشد اقتصادی کاهش و نرخ تورم افزایش یافت.

تنظیم و توزیع عادلانه بودجه عمومی کشور با اولویت حمایت از اقشار کم برخوردار، حکمرانی مطلوب در صندوق‌های بازنشستگی با تاکید بر نظام شایسته سالاری، رفع بحران‌ها و کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی، توزیع عادلانه یارانه‌ها متناسب با اطلاعات واقعی و تدوین سیاست‌های هدایت تدریجی توزیع یارانه‌ها، افزایش سهم کمک دولت در تامین هزینه‌های درمانی و استعدادیابی، آموزش و توانمندسازی به‌منظور اشتغال‌زایی و کاهش آسیب‌های اجتماعی نیز از سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی رئیس جمهور منتخب در حوزه رفاه و تامین اجتماعی است که عمده رفع مشکلات این حوزه نیز به گونه‌ای به شرایط اقتصادی و منابع مالی کشور، گره خورده و ریشه در آن دارد.

همین که طی سال‌های اخیر، شعار اقتصادی برای نامگذاری سال انتخاب و سرلوحه فعالیت‌ها طی یک سال قرار می‌گیرد، نشان از اهمیت موضوع برای حاکمیت و کشور دارد و رفع بسیاری از مشکلات در گرو حل مسائل اقتصادی دیده شده است.

دوری از اقتصاد دستوری

بررسی دیدگاه‌ها و برنامه‌های مسعود پزشکیان در ایام انتخاباتی نشان می‌دهد که وعده‌های وی در برنامه‌های تبلیغاتی، دوری از اقتصاد دستوری است و معتقد است که بایستی با کمک کارشناسان اقتصادی، روابط مالی ایران با سایر کشورها برقرار شود و رشد اقتصادی بدون ارتباط با جهان محقق نمی‌شود.

بایستی با کمک کارشناسان اقتصادی، روابط مالی ایران با سایر کشورها برقرار شود و رشد اقتصادی بدون ارتباط با جهان محقق نمی‌شودبه عقیده پزشکیان، بدون ارتباط مناسب و سازنده با دنیا به رشد اقتصادی هشت درصدی مورد اشاره در برنامه هفتم توسعه، نخواهیم رسید؛ بنابراین اگر می‌خواهیم به رشد برسیم، بایستی بتوانیم سرمایه‌گذاری داشته باشیم؛ چراکه بدون سرمایه‌گذاری، نه اشتغال ایجاد می‌شود و نه می‌توان روی افزایش تولید، حساب کرد. سرمایه‌گذاری نیز بسته به این است که چه محدوده‌ای از بازار را در نظر می‌گیریم؟ فقط کشور را می‌بینیم یا اینکه منطقه را در نظر می‌گیریم؟ هرچه دید ما وسیع‌تر باشد، طبیعتا رشد اقتصادی افزایش بیشتری را تجربه می‌کند.

وی در مورد برجام نیز وعده کرد که با کمیسیون‌ امنیت مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی، تا رسیدن به زبان مشترک صحبت خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب مردم در مورد توسعه برنامه‌ی هفتم، بر به‌کارگیری افراد دارای مهارت تاکید دارد و معتقد است که رئیس جمهور قرار نیست برنامه جدیدی بنویسد و سیاست جدیدی در کشور اجرا کند، بلکه سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری روشن و مشخص است و برنامه‌های توسعه نیز وجود دارد؛ فلذا تنها بایستی با دارای مهارت و علمِ اجرایِ کار، برنامه‌های موجود را عملی و اجرایی کنیم؛ صرفاً به دلیل اینکه در برنامه‌ی توسعه ششم، افرادی اجرای کار را بر عهده داشتند که از برنامه‌ها بی‌خبر بوده و هدف و سیاست را پیگیری نمی‌کردند و فاقد مهارت و علم اجرای کار بودند، سبب شد که ۲۵ تا ۳۰ درصد برنامه ششم توسعه محقق شود.

رفع اختلاف فاحش بین مصرف دهک‌های بالا و پایین

مسعود پزشکیان در آخرین مناظره انتخاباتی خود ضمن ارائه‌ نمودارهای اقتصادی، مصرف دهک‌های پایین و بالای جامعه در یارانه‌های انرژی و بنزین را وحشتناک توصیف و تاکید کرد که  اختلاف میان دهک‌های بالا و پایین بسیار است.

وی معتقد است که اینکه به افراد توانمند، بیشتر امکانات داده شود و به آن‌هایی که ضعیف‌ترند، تخصیص کمتری صورت گیرد، بایستی اصلاح شود. وضعیت جمعیت زیر خط فقر، که این سال‌ها بدتر شده، بایستی بهتر شود؛ فلذا برای آنکه بخواهیم این بی عدالتی را اصلاح کنیم، بایستی اولویت نخست را پیدا کنیم.

رئیس جمهور منتخب دولت چهاردهم عنوان کرد که به راحتی می‌توان به هر نفر ۱۰ میلیون تومان یارانه پرداخت کرد؛ اما لازمه‌ آن، مدیریت تورم و شاخص‌ها، انسجام داخلی، کنار گذاشتن دعواها و رسیدن به زبان و نگاه مشترک و همچنین دیدن مردم محروم است؛ اگر ما وضعیت رشد اقتصاد و اشتغال را درست نکنیم و مشکلات‌مان را با دنیا حل نکنیم، راه به جایی نخواهیم برد.

از مخالفت با قیمت‌گذاری دستوری تا ارز غیرآزادِ رانتی

همانطور که اشاره شد، پزشکیان در گفته‌های خود بر مخالف با اقتصاد دستوری تاکید کرده و معتقد است که اگر قرار باشد اقتصاد به صورت دستوری پیش رود، سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری و تولیدکننده هم از تولید دست کشیده و منصرف خواهد شد. اختلاف قیمت‌های بازار و تولیدکنندگان ناشی از این همین دستوری بودن اقتصاد است.

بایستی ارز را جز در بحث دارو، نهاده‌ها و مواد غذایی مردم، تک نرخی کرد؛ چه کسی گفته است که ارز ۲۸ هزار تومانی را به برخی پرداخت کنیم  و به دیگری ارز ۴۰ هزار تومانی بدهیم

از سوی دیگر، پزشکیان نظام ارزپاشی و تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی که زمینه رانت را فراهم کرده را مورد نقد قرار داده و معتقد است که این ارز در اختیار هر شخصی که قرار گیرد، منجر به رانت خواهد شد؛ اینکه دولت پول بدهد و عده‌ای با رانت، پول را در جای دیگری خرج کنند، همان بهتر است که این کار انجام نشود. بایستی ارز را جز در بحث دارو، نهاده‌ها و مواد غذایی مردم، تک نرخی کرد؛ چه کسی گفته است که ارز ۲۸ هزار تومانی را به برخی پرداخت کنیم  و به دیگری ارز ۴۰ هزار تومانی بدهیم.

وی در موضوع ارز، مخالف هر نوع ارز غیر آزاد است و علت تورم را اقدامی از سوی دولت دانسته که از جیب مردم پول بر می‌دارد، بزرگ می‌شود و در نتیجه ناترازی را به وجود می‌آورد و در نهایت برای رفع آن مجبور به چاپ پول یا دریافت اسکناس مازاد از بانک‌ها است.  به هر کسی که ارز ترجیحی می‌دهیم، دقیقا رانت پرداخت می‌کنیم. اگر ارز کالاهای اساسی همچون دارو را تنظیم کنیم، بازار آزاد خود را تنظیم می‌کند؛ بنابراین لازم نیست دولت دخالت کند، بلکه دولت باید ارز برای پشتیبانی را تامین کرده و بقیه را اجازه دهیم که بازار، خود کنترل کند. دولت بایستی دست از دخالت در بازار و قیمت‌گذاری‌ها بردارد.

پزشکیان معتقد است بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار، بدترین دوران خود را طی سال‌های اخیر، سپری کرده و مشکل آن همان مشکلات اقتصادی کشور، دخالت ناروای دولت در کسب و کارها و تحریم‌های بین‌المللی است؛ برنامه‌ خود برای بهبود شرایط بازار بورس را منوط به نظر کارشناسان این حوزه دانسته و تاکید دارد که در وهله اول، بایستی سخن کارشناسان را طبق شواهد علمی شنید.

او درباره برنامه‌های خود برای بورس و بازار سرمایه اعلام کرده است که نگاه و موضعش در بورس، روشن و معتقد است که اقتصاد یک نفر نیست و اینگونه نیست که یک نفر برای مملکت نقشه اقتصاد بکشد؛ بلکه مجموعه‌ای از اقتصاددان‌ها هستند که متناسب با تخصص برای اینکه چگونه با چه مشکلی را برخورد کنند، نسخه طراحی خواهند کرد؛ اما آنچه که درباره بورس انجام خواهیم داد این است که ثبات و امنیت را به بورس برخواهیم گرداند و پول کسری دولت را از بورس جبران نخواهیم کرد.

وی اظهار کرد که وقتی دولت در قیمت گذاری دخالت نکند و در قوانین دخالت و بی ثباتی ایجاد نکند و در کار تولید مداخله نکند بورس مسیر خود را طی می‌کند. از نظر تخصصی و علمی میان اقتصاد بهداشت و درمان، اقتصاد صنعت، اقتصاد پولی و مالی و اقتصاد بورس زمین تا آسمان با هم فرق دارد و ما جهت حل ناترازی‌ها در هر حوزه قطعاً از کارشناسان مربوطه استفاده خواهیم کرد. حل مشکل بورس یک با نسخه ساده امکان پذیر نیست، بلکه حتی موج تحریم نیز در بورس تاثیرگذار خواهد بود.

واردات خودرو با ارز مردم؛ آزاد خواهد بود

نهمین رئیس جمهور منتخب کشور در رابطه با واردات خودرو نیز، اعلام کرده است علیرغم اینکه در گذشته مخالف واردات خودرو بوده است، در رابطه با دلیل این مخالفت توضیح داده و اکنون برنامه دارد که خودرو بایستی با ارز مردم وارد شود.

پزشکیان در رابطه با مخالفت گذشته و برنامه‌های حال حاضر خود در این حوزه، تشریح کرد: برای خودرو که مزیت ما نیست، مرزها را بستیم؛ چیکار کرده‌اند که به واردات خوردوهای  دست دوم هم راضی شدیم؟ اما بازهم اجازه واردات داده نشد؟! اکثریت خودروهای وارداتی را از چین وارد کردیم و به چند برابر قیمت در اینجا فروخته‌ایم؛ در حقیقت مردم را از زندگی ساده محروم کرده‌ایم؛ حال برنامه ما این است که واردات خودرو با ارز مردم وارد شود؛ مخالف بودیم چراکه به مردم ریال داده می‌شد اما جنس خارجی را ده‌ها برابر به آنان فروخته می‌شد؛ اما زین‌پس، واردات خودرو با ارزهای مردم آزاد است. اگر رقابت را آزاد کنیم و خودروها وارد کشور شوند؛ بازار هم خود به خود تنظیم می‌شود.

اگر رقابت را آزاد کنیم و خودروها وارد کشور شوند؛ بازار هم خود به خود تنظیم می‌شود

وی معتقد است که اگر ارز کالاهای اساسی همچون دارو را تنظیم کنیم بازار آزاد خود را تنظیم می کند. لازم نیست دولت دخالت کند. دولت باید ارز برای پشتیبانی را تامین کند و بقیه را بازار خودش کنترل می کند. دولت دست از دخالت در بازار و قیمت گذاری ها بردارد.

با راهکارهای مناسب باید جلوی تورم را بگیریم

مسعود پزشکیان پیرامون برنامه‌های خود برای حوزه سرپناه مردم و ساخت مسکن و کنترل اجاره بها، وعده‌ای قابلیت عملیاتی شدن نداشته باشد، ارائه نکرده و اینگونه توضیح داده است که آنچه قانوناً امکان دارد و در اختیار خواهد داشت را در حد توان اجرا خواهد کرد.

وی با بیان اینکه در سیاست‌های کلی رهبری، طرح آمایش سرزمینی دیده شده و بنا بر این بوده است که اجازه ندهیم شهرهای بزرگ، بزرگتر نشوند یا روستاها را به گونه‌ای توسعه دهیم که از روستاها به حاشیه نشینی نروند؛ چراکه در این صورت، قیمت زمین و مسکن افزایش پیدا کرده و با این وضعیت اقتصاد مملکت اوضاع خوبی نخواهد داشت؛ بنابراین وی  معتقد است که باید ضمن ادامه راه شهید رئیسی و اجرای قانون، آمایش سرزمینی که در سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری آمده است را به شدت پیگیری کنیم و تلاش خواهیم کرد که توسعه متوازن ایجاد کنیم.

به گفته پزشکیان، دولت باید بتواند پولی به کارمندان بدهد که بتواند در خانه‌هایشان زندگی کنند. تورم باعث افزایش اجاره می‌شود و دولت مسبب ایجاد تورم است. دولت‌ها بر اساس تورم پول کارمندان را پرداخت نمی‌کند و مشکل ایجاد می‌شود. پس این بسته‌ای است که باید کل آن را اجرا کنیم. باید هنر کنیم و جلوی تورم را با راهکاری مناسب بگیریم. این گونه تعدادی از مشکلات را حل می‌کنیم و  با اصلاح حقوق کمک می‌کنیم به افراد تا اجاره خود را بپردازند.

رئیس جمهور دولت چهاردهم مخالف جدی فیلترینگ

پزشکیان بارها در مناظرات و برنامه‌های انتخاباتی خود، صراحتاً مخالفت خود با اعمال فیلترینگ را ابراز کرده و معتقد است که با فیلتر شدن‌ها، بسیاری از مشاغل را از دست داده‌ایم و زندگی میلیون‌ها انسان مختل شد؛ این درحالیست که بازار کاسبانِ فیلترشکن‌ها رونق خوبی پیدا کرد.

وی برای دولت خود متعهد شده است که قطعاً مقابل ممنوعیت‌های اعمال شده که موجب عصبانیت مردم و تخریب بسیاری از مشاغل فعال در فضای مجازی شده است، خواهد ایستاد. البته این به معنای آن نیست که اگر قرار است در بحران‌های خاصی مداخله شود، مداخله‌ای صورت نگیرد.

منتخب چهاردهمین دوره‌ ریاست جمهوری ایران، وعده کرده که تا پای جان بر روی وعده‌های خود ایستاده‌ و قول داده است که با تمام قدرت مردم پیگیری مشکلات همه اقشار از جمله کارمندان، کشاورزان، کولبران، بازنشستگان، معلمان، مهندسان و... باشد. از همه جوانان، متخصصان و بهترین کارشناسان فارغ از اینکه از چه قوم و مذهب و گروهی باشند، به شرط شایستگی برای حل مشکلات کشور استفاده کند.

در نهایت مسعود پزشکیان در آخرین روزهای تبلیغاتی خود به مردم این اطمینان را داده که به آن‌ها دروغ نگوید و در وعده‌هایش صادق و پاسخگو باشد و تاکید دارد که  مطالبه‌گری مردم در مقابل تعهدات او را مجاب خواهد کرد تا اگر روزی یادش رفت چه گفته بود، مردم به او یادآوری کرده تا پاسخگو باشد.