شرط حفظ ارزش پول ملی از نظر جلیلی

 با بیان اینکه چرا راه‌حل‌های اقتصادی محقق نمی‌شود؟ گفت: رئیس جمهور باید بداند چه موضوعاتی مهم است و حل آنها اولویت دارد. باور داریم یک جهان فرصت برای ما وجود دارد. ما امکانات طبیعی زیاد و نیروی انسانی خوب داریم. لازمه این فرصت‌ها، جهش ایران است ولی برنامه نیاز دارد که برنامه شب امتحانی نیست و نمی‌شود آن را سفارش داد. رئیس جمهور باید بر برنامه اشراف داشته باشد.

دولت باید برای همه مردم زمینه نقش‌آفرینی را فراهم کند

این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری درباره چگونگی اجرای شعار خود، تصریح کرد: وقتی برنامه ما اجرا می‌شود، هر ایرانی باید یک نقش داشته باشد و دولت باید نقش آفرین باشد و برای همه مردم زمینه نقش‌آفرینی را فراهم کند.

جلیلی ادامه داد: منابع با مصارف ما باید هماهنگ باشد. منابع ما باید انضباط لازم را داشته باشد. اگر منابع داشته باشید ولی تلف شود شما چیزی نخواهید داشت. رئیس جمهور باید به انضباط مالی اولویت دهد و در ادامه اقتصاد مولد شکل دهد. معیشت و زندگی روزمره مردم نباید مورد غفلت واقع شود.

اولین شرط حفظ ارزش پول ملی داشتن سازوکاری برای حاکمیت ریال است

وی در پاسخ به این پرسش که چگونه ارزش پول ملی باید حفظ  و بازار ارز قابل‌ پیش‌بینی شود؟ گفت: اولین شرط حفظ ارزش پول ملی این است که سازوکاری برای حاکمیت ریال داشته باشیم. شرط انضباط مالی، حفظ حاکمیت ریال است. در عرصه مبادلات خارجی، طرف چون بر دلار حاکمیت دارد، راه دلار را بر ما می‌بندد. برای حکمرانی ریال در کشور سامانه‌ها باید تکمیل شده و بر هم وصل شود تا شفافیت بر تراکنش پولی ایجاد شود. قاچاق و پولشویی ناشی از نبود این سامانه‌هاست. سامانه جامع تجارت، سامانه املاک، سامانه پایگاه رفاه ایرانیان و سامانه مودیان مالیاتی باید کاربردی شود. وقتی بودجه ناتراز باشد به ارزش پول ملی آسیب می‌زند. رشد نقدینگی غیرمنطقی هم همین کار را می کند. 

همه دستگاه‌ها باید برای ارزآوری برنامه داشته باشند

جلیلی خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌های مهم من که به آقای رئیسی هم گفتم این بود که دولت باید برنامه جدی برای ارزآوری داشته باشد. من ارزآوری از فروش نفت را کافی نمی‌دانم و همه دستگاه‌ها باید برای ارزآوری برنامه داشته باشند. چه ماموریتی برای دانشگاها برای ارزآوری دیده شده است؟ دانشگاه استنفورد دهمین هلدینگ بزرگ جهان شده است. ما باید برنامه داشته باشیم و از ظرفیت‌های خود برای ارزآوری استفاده کنیم. دولت نقش تنظیم‌گری هم دارد. خیلی از مشکلات بازار ارز ناشی از این است که برخی کنش‌های ارز در داخل مشکل دارد. برخی معاملات مجاز در بستر غیررسمی انجام می شود چون تنبیهی برای این کار وجود ندارد. باید سازوکار مشخص و رسمی داشته باشیم. در هفته اول دولت باید این سازوکار ابلاغ شود.

نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری همچنین گفت: ده‌ها ساعت درباره برنامه فرایند ارز در کشور بحث کرده‌ایم. بودجه ارزی به شکل روشن نداریم و منابع و مصارف ما روشن نیست. این خود را در تامین و تخصیص ارز نشان می دهد و فاصله بین تخصیص و تامین ارز وجود دارد. این فرایند باید کوتاه شود تا به بازار ارز شوک وارد نشود.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که دولت سایه دنبال چه بود و بودجه‌اش چگونه تامین شد و در دولت شهید رئیسی این دولت فعال بود؟ گفت: دولت سایه، دکان و حزب نیست بلکه گفتمان است. هرکسی دل در گرو کشور دارد باید سایه به سایه تحولات کشور را دنبال کرده و نقاط قوت را تقویت و خطا را تصحیح کند. در دولت من هم باید هر دانشگاه یک دولت سایه باشد. دولت سایه در دولت آقای رئیسی هم فعال بود. هر دولت منتخب مردم محترم است و باید دولت را تقویت کرد.

وی افزود: در دولت آقای روحانی، دولت سایه را شروع کردیم و وظیفه خود را کمک به دولت می دانستیم. کارهای خوب اگر هست را بیان کنیم و کارهای خطا را کمک کنیم تا اصلاح شود. نقدهای ما درباره برجام برای کمک به دولت بود. می گفتیم با حرف‌هایی که شما می گویید، تحریم ها برداشته نمی شود و مشکلات در آن وجود دارد. اما ویژگی دولت آقای رئیسی این بود که از دیدگاه‌های ما استقبال می‌شد. ما ۱۲ موضوع مهم اقتصادی به دولت دادیم که آقای رئیسی در ظرف دو سه روز دستور خوب نوشتند و دستگاه‌ها را فعال کردند. 

دولت سایه نیاز به هزینه کلان ندارد

جلیلی درباره هزینه‌های دولت سایه گفت: کمک به دولت‌ها هزینه‌ای هم ندارد. دانشگاهیان دارند این کار را می کنند. در دولت سایه متخصصان از طیف‌های مختلف درباره موضوعات بحث می کردند و حق جلسه هم وجود نداشت. نیاز به هزینه کلان وجود ندارد.

باید از تجربه سایر کشورها استفاده و آن را بومی کرد

وی در پاسخ به این پرسش که استراتژی شما در اقتصاد، اختراع چرخ است یا از تجارب ایران و جهان استفاده می کنید و الگوی شما در اقتصاد شبیه کدام دولت‌های قبلی یا سایر کشورهاست؟ تصریح کرد: ما از تجارب استفاده می کنیم چه تجارب دولت‌های جهان چه دولت های قبلی کشور خودمان. در بحث‌های برنامه هفتم توسعه، شش برنامه قبل و شش برنامه بعد از انقلاب و خاطرات کارگزاران همان مقاطع را خوانده‌ام. باید از تجارب مثبت استفاده کرد تا نیاز نباشد چرخ را بار دیگر اختراع کرد. موضوعی که در سال ۱۳۴۱ وجود داشته هنوز باقی است . باید از تجارب دیگران بهره برد تا این مشکلات برطرف شود. باید از تجربه سایر کشورها استفاده کرد و آن را بومی کرد.

با دیگر نامزدهای اصولگرا در مبانی و اهداف مشترک هستیم

جلیلی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه بین شما و سایر نامزدهای اصولگرا چه تفاوت فکری وجود دارد؟ بیان کرد: ما با دیگران در مبانی و اهداف مشترک هستیم اما ممکن است روش‌ها و اولویت‌های گوناگون داشته باشیم.

گفتند ترامپ آمد، بایدن یکی از تحریم‌ها را کم نکرد

این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در ادامه در خصوص اینکه آیا می‌توان صادرات و واردات بین بخش خصوصی ایران و آمریکا انجام شود؟ گفت: در بحث ایران و آمریکا کسانی که ادعای بازار آزاد دارند شما را تحریک کرده است. آمریکا ما را حتی تحریم ثانویه کرده است. باید میدان را بشناسیم. در دنیایی که ۲۰۰ کشور وجود دارد، نباید ظرفیت خود را به سمت کشورهایی ببریم که با ما نقاط افتراق دارند. توافق هسته ای انجام شد و ما تعهدات خود را انجام دادیم  ولی طرف از توافق خارج شد و تحریم از ۸۰۰ به ۱۵۰۰ مورد رسید. بعد گفتند ترامپ آمد ولی کشور را نباید وابسته به انتخابات در آمریکا کرد. بایدن یکی از تحریم‌ها را کم نکرد و آنها را ادامه داد. نباید اقتصاد کشور را معطل نگه داشت بلکه باید از فرصت‌ها استفاده کرد. رئیس‌جمهور باید بداند کشور در چه نقطه ای قرار دارد. ما الان فرصت‌های کم نظیری داریم. برخی اقتصادهای بزرگ از روابط راهبردی با شما صحبت می کنند که باید از این فرصت‌ها استفاده کرد.

وی درباره اهمیت توجه به تهدیدات کشور، خاطرنشان کرد: نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شهید سلیمانی گفتند تهدیدها را می‌توان به فرصت تبدیل کرد. ضعف را با قوت می‌توان برطرف کرد. تهدید را با استفاده از فرصت می‌توان کاهش داد. ما با استفاده به موقع از فرصت‌ها، تهدیدها را به حداقل یا صفر رساندیم. باید فرصت‌ها را شناخت و برای آن برنامه داشت.

جلیلی در پاسخ به این پرسش که تعریف فساد اقتصادی چیست و ریشه آن در چیست؟ اظهار کرد: فساد یعنی هرز رفتن منابع کشور که بعضی‌ وقت‌ها ممکن است حیف شود یا به جیب کسی برود. در نفت ما بین ۲ تا ۴ درصد پرتی داریم که چند میلیارد دلار است. در برنامه هفتم توسعه آوردیم که این مساله حل شود تا به منابع ما افزوده شود. برنامه میترینگ را به آقای رئیسی دادیم که دستور پیگیری دادند.

 برای گرفتن مسئولیت‌ها، اهلیت مهم است

این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری درباره چگونگی استفاده از ظرفیت‌های مدیران کشور برای دست یافتن به اهداف برنامه هفتم توسعه، گفت: حرف درستی است که تیم هماهنگی باید در اقتصاد وجود داشت. نباید هر وزارتخانه برای خود کار کند. رئیس‌جمهور باید به تیم و برنامه خود اشراف داشته باشد تا هر کسی برای خود جزیره جدا نباشد. در کشور حدود ۶۰ شورای قانونی وجود دارد که تصمیم می‌گیرند که ارتباط ارگانیکی ندارند. رئیس جمهور باید این شوراها را هماهنگ کنند.  برای گرفتن مسئولیت‌ها، اهلیت مهم است.

جلیلی درباره چگونگی تامین منابع و سرمایه‌های داخلی و خارجی برای تحقق اهداف خود، اظهار کرد: می گویند رشد ۸ درصدی سرمایه می خواهد و این کار ممکن نیست. اگر فناوری خوبی داشته باشید می توانید ارتقای خوبی پیدا کنید. جایی چون سرمایه بوده ولی مدیریت وجود نداشته و کار انجام نشده است. نیروی انسانی متخصص یکی دیگر از فرصت‌هاست. اگر به هوش مصنوعی توجه نکنید، ۴۰ سال عقب می مانید و اگر از آن استفاده کنید، یکدفعه قدرت پیدا می کنید. مدیریت یک بحث جدی است مثلا مدیران عامل بانک‌ها عده‌ای محدود بوده که بین بانک‌ها جابجا شده‌اند و تربیت مدیران بانک باید انجام شود. ممکن است برخی سیاست‌ها ده سال دیگر نتیجه بدهد و نباید خود را محدود به اجرای سیاست‌هایی کرد که در ۴ سال نتیجه جواب بدهد. 

وی ادامه داد: برای تامین سرمایه نباید خود را معطل چند کشور کرد که بیاید و بعد از یک مدت برود. باید سرمایه خارجی قابل اعتماد و اتکا باشد . باید برای استفاده از سرمایه خارجی برنامه داشت. باید توافق های ۲۵ ساله عملی شود تا مردم ثمره آن را ببینند. برای جذب سرمایه خرد کشور برنامه داشت و مردم به آن اعتماد کنند. در مجلس دهم برنامه ساخت پتروپالایشگاه را ارئه کردیم. ما نباید نفت را خام بفروشیم بلکه زنیجره فرآورده ایجاد کنیم تا ارزآوری انجام شود. اگر چند پتروپالایشگاه با جذب سرمایه مردم بسازیم ولی آنها را اطمینان دهیم که برایشان سودآوری خواهد داشت.

جلیلی در پاسخ به این پرسش که آیا اجازه حسابرسی به سیاست‌های خود می‌دهید، تصریح کرد: یکی از بحث‌های من این است که نباید برنامه‌ها پس از ۴ سال بحث شود. یکی از کارویژه دانشگاه‌ها بررسی برنامه‌های دولت است. حسابرسی سیاست‌ها باید انجام شود.

رئیس‌جمهور باید بر بانک مرکزی نظارت کند

وی درباره عملکرد بانک مرکزی، گفت: اقتدار بانک مرکزی در چارچوب وظایفش مهم است. رئیس جمهور حتما باید نظارت داشته باشد تا بانک مرکزی وظایف خود براساس قانون جدید اجرا کند. اگر بانکی خلق پول بی‌رویه می کند، باید بانک مرکزی نظارت داشته باشد. بانک‌ها اول برای بنگاه‌های خود تسهیلات می‌دهند بعد برای دوستان خود و بعد چند تکلیف تسهیلاتی انجام می‌دهند. بانک‌ها در هر عرصه‌ای وارد می شوند ولی باید تخصصی شوند و کارویژه بانک‌ها مشخص شود. بانک‌ها در قبال خلق پول باید محو پول هم انجام دهند. رئیس‌جمهور باید بر بانک مرکزی نظارت کند.

کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: امروز با اتحادیه تولیدکنندگان کشور جلسه داشتم و با ۲۲ صنف نشست برگزار کردم که به طرح ۱۷ محور انجامید تا مشخص شود چه موانعی در کار آنان وجود دارد؛ از جمله اینکه دولت تصمیم‌هایی می‌گیرد بدون اینکه مشورت انجام شود و اینکه پس از تصمیم تغییراتی هم انجام می‌شود که نباید چنین باشد. یکی از برنامه‌های من این است که دولت کنار بازرگان و تولیدکننده باشد.

وی افزود: اگر ما امروز از یک جهان فرصت و یک ایران جهش حرف می‌زنیم فقط شعار نیست بلکه یک برنامه علمی است که متناسب با هر ایرانی این ظرفیت وجود دارد. رئیس‌جمهوری باید بتواند این ظرفیت را برای هر ایرانی فراهم آورد.

جلیلی درباره مشکلات کارخانه هپکو گفت: کاری ندارم مراحل قانونی واگذاری هپکو درست بوده یا نه و فساد در واگذاری وجود داشته است یا نه.  تولید هپکو از ۱۸۰۰ دستگاه در سال ۸۶ به ۸ دستگاه و حتی صفر دستگاه بین سال های ۹۲ تا ۱۴۰۰ رسیده است. کسی که هپکو به او واگذار شده است، اهلیت نداشته است. بسیاری از مدیران و هیات مدیره شرکت های دولتی براساس روابط سیاسی انتخاب می شوند. ارزیابی این مدیران کجا انجام می شود؟

وی ادامه داد: من اسناد و مدارک هپکو را بررسی کرده و با کارگران  و مدیران هپکو دیدار داشته و دو بار از آنجا بازدید داشته ام. افزایش واردات مشکل هپکو نیست. مساله واردات کم و بیش وجود دارد ولی از سال ۱۴۰۲، تولید هپکو به ۸۰۰ دستگاه رسیده و برنامه امسال ۱۶۰۰ دستگاه ماشین آلات است.

همراهان سعید جلیلی در میزگرد اقتصادی، مجید کریمی دبیر کارگروه اقتصاد دولت سایه، مدیرکل مرکز تسهیل تامین مالی تولید و وحید عزیزی معاونت تعالی مدیریت و شبکه سازمان ملی بهره‌وری و مدیر کل سابق دفتر بازرسی مبارزه با فرار مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور هستند. یحیی آل اسحاق، داود دانش جعفری و محمد حسین بحرینی نیز کارشناسان این برنامه هستند.