نظرسنجی جدید انتخابات ریاست جمهوری/ کدام کاندیدا پیشتاز است؟

نظرسنجی که از زوایای مختلف قابل تامل بوده و از منظر سیاسی پیام های مختلفی با خود به همراه دارد.   یافته‌های دومین موج نظرسنجی شناخت پس از اعلام اسامی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌‌جمهوری نشان می‌دهد مشارکت در این دوره بیش از ۵۰ درصد خواهد بود. بر این اساس ۵۳.۶ درصد از پاسخگویان اعلام کرده‌اند در انتخابات شرکت خواهند کرد. همچنین ۱۷.۴ درصد از پاسخگویان هنوز نسبت به شرکت یا عدم شرکت در انتخابات تصمیم نگرفته‌اند. ۲۹ درصد از افراد نیز قطعا در انتخابات شرکت نمی‌کنند.

از دیگر مهم ترین یافته های  دومین  نظرسنجی «مرکز تحقیقات اجتماعی و داده‌کاوی شناخت» درباره گرایش انتخاباتی مردم نسبت به چهاردهمین دوره رقابت‌های ریاست‌جمهوری که از ۲۱ تا ۲۴ خرداد به روش تلفنی و با جامعه آماری ۱۰۰۰ نفر سراسری برگزار شده، نشان می‌دهد که نزدیک به یک‌چهارم کسانی که قصد مشارکت دارند، هنوز نامزد مد نظر خود را برنگزیدند. از این رو  با توزیع فعلی آرا می‌توان پیش‌بینی کرد که انتخابات به دور دوم خواهد رفت. با این حال سرنوشت انتخابات به میزان زیادی به آرای سرگردان وابسته است. در صورتی که افراد مردد، تصمیم بگیرند در انتخابات شرکت کنند، نسبت آرای آقایان جلیلی و پزشکیان نزدیک خواهد شد و پیش‌بینی این که کدام یک رأی بیشتری خواهند داشت دشوار می‌شود. به طور خلاصه و در یک کلام می توان گفت که نتیجه این انتخابات در دست آرای مردد است. 

بیایید نگاه عمیق تری به نظرسنجی شناخت داشته باشیم:* در قیاس با نظرسنجی اول این مرکز که میزان مشارکت ۵۴ درصد برآورد شده بود، این عدد تغییر چندانی نکرده ولی تغییر مهم، کاهش میزان مرددین بوده است که در آن نظرسنجی حدود ۴۰ درصد بودند. به نظر می‌رسد تایید صلاحیت دکتر مسعود پزشکیان و حمایت جدی قاطبه احزاب و گروه‌های جریان اصلاحات، تاثیر جدی در کاهش افرادی داشته که قصد مشارکت داشته‌اند ولی نماینده خود را در جمع نامزدها نمی‌دیدند. در چنین شرایطی، هنوز گرایش حدود یک‌چهارمی که نامزد خود را انتخاب نکرده‌اند در نتیجه انتخابات و این که در دور اول به پایان برسد یا به دور دوم برود، تعیین‌کننده است. به نظر می‌رسد که دو سناریو را همچنان بتوان در نظر گرفت.

1-تک‌قطبی

در صورتی که اکثر مرددین در این نظرسنجی مسیر عدم مشارکت را بپیمایند، میزان مشارکت به حدود ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت. در این صورت سبد رأی تقریباً ۳۰ درصدی دکتر قالیباف در شرایط فعلی با اندکی تلاش به مرز ۵۰ درصد آرای مشارکت‌کنندگان خواهد رسید و در شرایطی که اولاً حمایت‌های جدی نخبگانی از سوی بخشی از روحانیت اصول‌گرا و همچنین نهادهای انقلابی و از جمله برخی از مدیران دولت سیزدهم را دریافت کرده باشد، حتی با فرض عدم انصراف دیگر نامزدها نیز، می‌تواند پیروزی شکننده‌ای را کسب کند و در دور اول به ریاست‌جمهوری دست یابد.

2- سه‌قطبی

در این حالت، مرددین به سوی مشارکت میل خواهند داشت. در این سناریو ناظر به شناخته‌شدگی آقایان قالیباف و جلیلی از یک‌سو و فقدان توان ایجاد یک چهره تحول‌خواه و تغییرطلب نسبت به وضع موجود، به جهت نقش‌آفرینی در استقرار و عملکرد دولت سیزدهم از سوی دیگر، سبد آرای این دو نفر رشد چندانی نخواهد داشت. آقایان زاکانی و قاضی‌زاده نیز نهایتاً یک چهره تهاجمی و سلبی دارند و فاقد توان ایجاد یک کمپین ایجابی برای جلب آرای طبقه متوسط و مرددین هستند.

در واقع این دو نفر، در بهترین حالت، نقش ضربه‌گیر و سپر را برای کمپین آقای جلیلی ایفا خواهند کرد. به همین دلیل اکثر آرای مرددین احتمالاً به سوی دکتر پزشکیان و بخش اندکی هم ممکن است به سوی آقای پورمحمدی جلب شود، بنابراین در شرایطی که ائتلافی بین آقایان قالیباف و جلیلی رخ ندهد، یک سه‌قطبی بین آقایان قالیباف، جلیلی و پزشکیان رخ داده و دو تن از این سه نفر به دور دوم خواهند رفت که اگر یکی از این دو تن، دکتر جلیلی باشد، رقیب وی در دور دوم پیروز انتخابات خواهد بود ولی در صورتی که آقایان قالیباف و پزشکیان به دور دوم بروند، احتمال پیروزی دکتر قالیباف با توجه به واریز آرای دکتر جلیلی به سبد وی، محتمل است.

*شگفتی‌ساز این آینده‌پژوهی این است که کمپین دکتر پزشکیان بتواند یک موج تحول‌خواهی جدی نسبت به نارضایتی‌های اقتصادی و فرهنگی پدید بیاورد که در دور اول به پیروزی برسد. شگفتی‌ساز نامحتمل‌تر در این روندپژوهی این که حجت‌الاسلام پورمحمدی بتواند به پدیده مناظرات بدل شده و با رشد آرای قابل توجه، کمپین نامزدهای اصول‌گرا و اصلاح‌طلب را غافلگیر  کند.(خراسان)