ابراهیم رئیسی چگونه نفت ایران را به میدان آورد؟

ایالات متحده تحریم‌های ایران را پس از دستیابی به توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ لغو کرد، قبل از اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا از توافق عقب نشینی کرد، آن‌ها را مجدداً اعمال کرد.

در سال ۲۰۲۱، میانگین تولید نفت ایران بین دو میلیون و ۲.۲ میلیون بشکه در روز، از ظرفیت کامل تولید ۳.۸۵ میلیون بشکه در روز، تا آستانه تحریم‌های آمریکا بود.

با این حال، مشکلات نگهداری و دشواری عرضه نفت به بازارهای جهانی با توجه به تحریم ها، میزان تولید را در سطحی کمتر از ظرفیت واقعی کشور نگه داشت و در نتیجه باعث کاهش درآمدهای مالی شد.

بر اساس داده‌های سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تا جولای ۲۰۲۱، یعنی قبل از به قدرت رسیدن رئیسی، تولید نفت ایران به ۲.۰۲ میلیون بشکه در روز رسید.

تا پایان سال ۲۰۲۱، متوسط تولید نفت ایران به حدود ۲.۴ میلیون بشکه در روز رسید که هنوز حدود ۱.۴۵ میلیون بشکه در روز از ظرفیت کامل کمتر بود.

در اوایل سال ۲۰۲۲، ایالات متحده ایران را به تلاش برای دور زدن تحریم‌های اعمال شده بر صنعت نفت و صادرات آن متهم کرد، در حالی که رسانه‌های غربی مانند واشنگتن پست و نیویورک تایمز شروع به صحبت از "ناوگان سایه" برای حمل و نقل نفت کردند.

به گفته منابع این روزنامه‌ها، «ناوگان سایه» مسئولیت بازاریابی نفت ایران را بر عهده داشت و بعداً پس از اعمال تحریم‌های غرب علیه مسکو به دلیل جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، کار بازاریابی نفت روسیه را آغاز کرد.

بر اساس گزارش بلومبرگ، «ناوگان سایه» که متعلق به کشورهایی مانند ایران، روسیه و ونزوئلا است، از حداقل ۴۰ کشتی فراتر رفته است که ماموریت آن‌ها تخلیه نفت تحریم شده است.

در نیمه اول سال ۲۰۲۲، داده‌های ثانویه اوپک نشان می‌دهد که تولید نفت ایران به ۲.۶ میلیون بشکه در روز رسیده است، در حالی که تحریم‌های آمریکا قصد داشتند تولید را به صفر برساند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، با گسترش دایره مشتریان نفت ایران که با تخفیف حدود ۱۵ دلار در هر بشکه کمتر از قیمت‌های بین المللی به فروش می‌رساند، تولید تا نیمه اول سال ۲۰۲۳ به حدود ۲.۸ میلیون بشکه در روز افزایش یافت.

منبع:الجزیره

به گفته این آژانس، ایران قادر است روزانه یک میلیون بشکه نفت به مشتریانی مانند چین تحویل دهد، اما این امر باعث می‌شود علاوه بر هزینه‌های دور زدن تحریم‌ها، بیش از ۳۷۰ میلیون دلار به دلیل تخفیف ضرر کند.

در ژوئیه ۲۰۲۳، مقامات دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، اعلام کردند که تحریم‌ها علیه ایران ناکارآمد هستند، منتقدان از جمله سناتور جمهوری خواه تد کروز معتقد بودند که دولت بایدن تحریم‌های نفتی را در عمل اجرا نمی‌کند.

کروز در بیانیه‌ای که در ژوئیه گذشته توسط دفترش منتشر شد، گفت که ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور موفق شد با پیروی از روش‌هایی که باعث می‌شود نفت خام ایران به‌طور طبیعی به بازارهای آسیایی جریان پیدا کند، تأثیر تحریم‌ها بر نفت را لغو کند.

بر اساس داده‌های اوپک، متوسط تولید نفت ایران تا پایان سال ۲۰۲۳ به حدود ۳.۱ میلیون بشکه در روز رسید، پیش از آنکه تولید در آوریل گذشته به ۳.۲ میلیون بشکه در روز یعنی آخرین داده‌های موجود برسد.

بنابراین، تولید نفت ایران در دوره رئیسی و تحت تحریم‌های غرب بین اوت ۲۰۲۱ تا آوریل ۲۰۲۴ رشد ۶۰ درصدی داشت.

پس از جهش تولید ایران، میانگین صادرات به ۱.۵۳۷ میلیون بشکه در روز در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۴ افزایش یافت.

بر اساس داده‌های کبلر، یک شرکت متخصص در داده‌ها و ردیابی نفت، این افزایش ۳۹ درصدی نسبت به میانگین ۱.۱۰۶ میلیون بشکه در روز در مدت مشابه در سال ۲۰۲۳ است.