دنیای پر رمز و راز سرمایه‌ گذاری ریسک پذیر

رمزگشایی از سرمایه گذاری ریسک پذیر: فراتر از پول

در اصل، VC یا سرمایه گذاری ریسک پذیر، نوعی تأمین مالی خصوصی است که شرکت‌های نوپا و با رشد بالا را هدف قرار می‌دهد. برخلاف وام‌دهندگان سنتی که بر روی کسب‌وکارهای تثبیت‌شده با سابقه اثبات‌شده تمرکز می‌کنند، سرمایه‌گذاران خطرپذیر مایل هستند ریسک‌ های حساب‌شده‌ای را در مورد سرمایه‌ گذاری‌هایی با پتانسیل‌های عظیم اما سابقه مالی محدود انجام دهند. این ریسک‌ پذیری از پتانسیل بالای بازده سرمایه‌ گذاری در استارتاپ‌های موفق ناشی می‌شود.

با این حال، سرمایه گذاری ریسک پذیر فراتر از صرفاً ارائه سرمایه عمل می‌کند. سرمایه‌ گذاران ریسک پذیر نقشی فراتر از یک سرمایه‌ گذار را ایفا می‌کنند؛ آنها به شرکای فعال در داستان رشد استارتاپ‌هایی تبدیل می‌شوند که از آنها حمایت می‌کنند. دانش آن‌ها در حوزه‌ کسب‌وکارها شامل تجربیات ارزشمندی در بازار می‌شود.   

یکی از ایرادات اصلی وارده به استارتاپ‌ ها، نداشتن تجربه کافی حضور در بازار است و این یک نقص جدی برای آن‌ها به شمار می‌آید. مشکلی که در شرایط مخصوص اقتصادی امروز منجر به شکست و تاب‌نیاوردن در بازار می‌شود. 

همانطور که گفته شد، دانش سرمایه گذاران ریسک پذیر امروزه شامل حوزه‌های متفاوتی می‌شود. آن‌ها به مرور زمان تبدیل به مشاورانی حرفه‌ای در زمینه بازارهای مالی شده‌اند و توانایی در شناخت، پیش‌بینی و پی‌ریزی آینده‌ی بازار نسبت به گذشته تکامل یافته است. می‌توان برخی از این موارد را به شرح زیر آورد:

•  راهنمایی استراتژیک: سرمایه‌گ ذاران ریسک پذیر غالباً تجربه گسترده‌ای در صنایع خاص دارند و می‌توانند بینش‌های ارزشمندی را برای کمک به استارتاپ‌ها در جهت ‌بهبود مدل‌های تجاری خود، پیمایش موانع قانونی و توسعه استراتژی‌های بازاریابی مؤثر ارائه ‌دهند.
•  فرصت‌های شبکه‌سازی: سرمایه‌ گذاران ریسک پذیر شبکه وسیعی از ارتباطات با سایر سرمایه‌ گذاران، مشتریان بالقوه و متخصصان صنعت دارند. آنها می‌توانند از این ارتباطات برای ‌باز کردن درها برای استارتاپ‌ها استفاده کنند.
•  مربیگری: سرمایه‌ گذاران ریسک پذیر یا خطر پذیر باتجربه به ‌بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها ‌مشاوره می‌دهند و دانش و تجربه خود را به اشتراک می‌گذارند تا به آن‌ها در غلبه بر چالش‌ها، عبور از دره مرگ و ‌اتخاذ تصمیمات تجاری ‌صحیح کمک کنند.

در ادامه به این مسئله می‌پردازیم که شرکت‌های سرمایه گذاری ریسک پذیر، برای فعالیت در ایران با چه چالش‌های روبه‌رو می‌شوند.

چالش‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری ریسک پذیر (VC) در ایران:

شرکت‌های سرمایه گذاری ریسک پذیر در ایران، با وجود نقشی که در توسعه اقتصادی و نوآوری ایفا می‌کنند، با چالش‌های متعددی روبرو هستند. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

چالش‌های اقتصادی:

•  نبود نقدینگی: به دلیل تحریم‌ها و نوسانات اقتصادی، شرکت‌های سرمایه گذاری ریسک پذیر در ایران با کمبود نقدینگی و دشواری در جذب سرمایه از سرمایه‌ گذاران خارجی روبرو هستند.
•  نرخ تورم بالا: نرخ تورم بالا در ایران، ‌برآورد ارزش استارتاپ‌ها و ‌محاسبه بازده ‌سرمایه‌ گذاری را برای ‌سرمایه‌ گذاران ریسک پذیر دشوار می‌کند.
•  فقدان ثبات اقتصادی: فقدان ثبات اقتصادی در ایران، ‌برنامه‌ریزی بلندمدت را برای ‌شرکت‌های سرمایه گذاری ریسک پذیر ‌دشوار می‌کند.

چالش‌های فرهنگی:

•  ضعف فرهنگ نوآوری: در جامعه ایران، ‌فرهنگ نوآوری و ‌ریسک‌ پذیری به طور کامل ‌نهادینه نشده است. بعد از پاندمی کرونا این مسئله به بحرانی جدی برای اکوسیستم استارتاپی ایران بدل گشت. امروزه گروه‌های متفاوتی از جمله انجمن سرمایه گذاری خطر پذیر، برای فرهنگ‌سازی در این حوزه فعالیت می‌کنند. امید است با انتقال تجربه و آموزش‌های اساسی، دوران جدیدی برای اکوسیستم استارتاپی ایران رقم بخورد. 
•  فقدان اعتماد: فقدان اعتماد بین ‌سرمایه‌ گذاران و ‌کارآفرینان ‌می‌تواند ‌جذب ‌سرمایه را برای ‌استارت‌اپ‌ها ‌دشوار کند. در گذشته این باور اشتباه یعنی یک نوع رقابت‌جویی بین اعضای اکوسیستم استارتاپی ایران به جدی سنتی وجود داشت. اما امروزه شاهد همکاری‌ها و رقابت‌زدایی‌هایی هستیم که به پیشرفت و شکوفایی استارتاپ‌ها کمک می‌کنند. 
•  عدم تمایل به کار تیمی: در برخی موارد، ‌عدم تمایل به کار تیمی و ‌همکاری بین افراد ‌می‌تواند ‌مانع ‌پیشرفت ‌شرکت‌های سرمایه گذاری ریسک پذیر یا خطر پذیر ‌شود. این هم مسئله‌ای است که باید با آموزش‌های مختلف آن را حل و رفع کرد. این گونه می‌توان با اصلاح رفتاری از طریق آموزش، رشد درخت اکوسیستم استارتاپی ایران را هدایت و تسهیل کرد. 

سرمایه گذاری ریسک پذیر، حوزه‌های متفاوتی را در برمی‌گیرد. یک سرمایه‌ گذار برای ورود به این حوزه نیاز به دانش و تجربه‌ دارد. سرمایه گذاری خطر پذیر یک تخصص است. تخصصی که می‌تواند گره‌های اقتصادی را باز کند و با حمایت از استارتاپ هاف تحولاتی اساسی در بازار ایجاد کند. توجه به این حوزه به عنوان شاخه‌ای از دانش و نگاه تخصصی به آن یک ضرورت است. امیدواریم با ترویج این نوع نگاه، شاهد تغییرات مثبتی در آینده باشیم. 

منبع:تجارت نیوز