در معاملات چک قبول کنیم یا سفته؟

موسوی افزود: قانون‌گذار با تصویب قانون صدور چک و اصلاحات آن حمایت، ویژگی‌ها و تکالیف جدیدی برای صدور چک مقرر کرده وفق این مقررات جدید سامانه‌ای به‌نام سامانه صیاد ساخته‌ شده که امکان استعلام وضعیت صادرکننده چک و سوابق چک برگشتی شخص قابل‌ استعلام و در دسترس باشد.

او گفت: طبق ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک هنگام صدور چک صادرکننده مکلف است در سامانه صیاد چکی که قصد صدور آن را دارد ثبت و در هنگام ثبت شماره چک مبلغ آن تاریخ و مشخصات دارنده چک را در سامانه صیاد قید کند تا اینکه خریدار و فروشنده بتواند به کمک استعلامات مربوطه با آسودگی و آگاهی کامل از این سامانه معاملات خود را انجام دهند.

سفته از این حمایت خاص قانون‌گذار برخوردار نیست سفته به نوعی تضمین برای تعهد به پرداخت وجه است یا پرداخت دینی که بین امضاکننده سفته و دارنده طلب است که بین هم رد و بدل می‌شود.

موسوی درباره تفاوت چک و سفته و آثار حقوقی این دو سند تجاری گفت: نسبت ‌به چک می شود اقدام حقوقی کرد و طبق شرایطی که توسط قانون‌گذار جرم‌انگاری شده می‌توان اقدامی کیفری کرد:

الف - صدور چک بلامحل

ب- صدور چک از حساب مسدود

و تحت شرایطی از طریق اجرای ثبت اقدام به مطالبه کرد ولی نسبت‌به سفته فقط اقدام حقوقی انجام می شود.

۲- درصورتی‌که وجه مربوط به چک صادرشده پرداخت نگردد گام اول برای اقدام حقوقی مراجعه به بانک و اخذ گواهی عدم پرداخت چک است ولی سفته قابلیت این را دارد که بدون واخواست و بدون برگشت زدن هم در محاکم حقوقی قابل مطالبه باشد.

۳- برای اخذ و صدور گواهی عدم پرداخت چک هزینه‌ای دارنده دریافت نمی‌شود ولی در خصوص سفته واخواست یا اعتراض عدم پرداخت سفته معادل ۲ درصد مبلغ اسمی سفته از دارنده سفته اخذ می‌شود دریافت می‌شود.

۴- راه‌اندازی سامانه صیاد مختص چک است و شامل سفته نمی‌شود.

۵- طبق ماده ۱۹ قانون صدور چک اگر توسط مدیرعامل یا نماینده یا نمایندگی صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی صادرشده باشد. صادرکننده و صاحب امضا متضامناً مسئول پرداخت وجه چک هستند و اجراییه علیه هر ۲ صادر می‌شود به‌ علاوه امضا کنن من چک طبق مقررات این قانون مسئولیت کیفری خواهد داشت مگر این‌ که ثابت کند عدم پرداخت مربوط به عمل او نیست ولی اگر مدیرعامل سفته را امضاء کند خودش مسئول نیست و شرکت مسئول پرداخت وجه است مگراین‌که ثابت شود قصور کرده‌است.

۶- برای دریافت دسته چک محدودیت قانونی و تشریفات وجود دارد ولی سفته تشریفات ندارد و به سهولت قابل تهیه است.

۷- خسارت تأخیر تأدیه در چک از تاریخ سررسید است و در سفته خسارات تأخیر تأدیه از روز اعتراض یا مطالبه محاسبه می‌شود.

۸- در عرف جامعه ما اصولا امضای پشت چک به ‌معنای ظهرنویسی محسوب می‌شد ولی در سفته ضمانت تلقی می‌شود.

۹- درخصوص اعتبار داشتن چک طبق قانون فقط امضای چک پیش‌بینی‌شده است و درمورد سفته امضا یا مهر امکان‌پذیر است.

با توجه به مطالب گفته ‌شده و تمهیداتی که قانون‌گذار برای چک تعبیه کرده ‌است امتیازهای چک نسبت ‌به سفته بسیار بالا است توصیه می‌شود. مردم جامعه از چک برای معاملات تجاری و روزمرگی خود استفاده می‌کنند.