خرید بیمه سربازی برای کارگران به کجا رسید؟

بر اساس گزارش‌های دریافتی از شهروندان در استان‌های مختلف، هزینه حق بیمه سربازی در سازمان تأمین اجتماعی با افزایش قابل توجهی مواجه شده است که موجی از اعتراضات و نگرانی‌ها را در میان بیمه‌شدگان به دنبال داشته است.

به گفته برخی از شهروندان، حداقل هزینه بیمه سربازی که پیش‌تر حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان بود، اکنون به رقمی بالغ بر ۱۰۰ میلیون تومان یا حتی بیشتر رسیده است. این افزایش قابل توجه در حالی است که پرداخت این مبلغ برای بسیاری از کارگران به‌ویژه افرادی که درآمد محدودی دارند، غیرممکن به نظر می‌رسد. علاوه بر این، امکان پرداخت این مبلغ به صورت اقساطی نیز برای بسیاری از بیمه‌شدگان وجود ندارد، چرا که بار مالی این هزینه برای بسیاری از آنها سنگین است و توان مالی لازم برای پرداخت چنین مبالغی را ندارند.

سازمان تأمین اجتماعی که در حال حاضر حدود ۴۹ میلیون و ۵۰۰ هزار بیمه‌شده دارد که نیمی از جمعیت کشور را شامل می‌شود، با افزایش چشمگیر هزینه‌ها و نگرانی‌های اجتماعی روبرو است. این افزایش ناگهانی حق بیمه می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای خانواده‌های بیمه‌شدگان داشته باشد و برخی کارگران را مجبور کند که برای پرداخت این هزینه‌ها، دو سال بیشتر حق بیمه پرداخت کنند یا به فعالیت در کارگاه‌ها ادامه دهند.

یکی از شهروندان درباره این افزایش گفت: "سال گذشته هزینه بیمه سربازی حدود ۲ میلیون تومان بود، اما اکنون این مبلغ به حدود ۷۰ میلیون تومان رسیده است. دولت باید چاره‌ای برای این فشار مالی پیدا کند و از این طریق به قشر کارگر کمک کند."

طبق گزارش‌های رسانه‌های داخلی، در سال ۱۴۰۲، نرخ حقوق کارگران ۲۷ درصد افزایش یافته بود و در سال جاری نیز برای حداقل بگیرها ۳۵ درصد افزایش حقوق در نظر گرفته شده است. این افزایش دستمزد، با نرخ بالای تورم که در سال جاری به ۳۸ درصد رسیده است، باعث شده تا این افزایش در حق بیمه سربازی به هیچ عنوان قابل قبول نباشد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این افزایش حق بیمه سربازی تناسبی با توان اقتصادی کارگران ندارد و عملاً آنها را از پرداخت این هزینه‌ها باز می‌دارد.

در واکنش به این انتقادات، سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده که بر اساس قانون اصلاح تبصره ماده (۱۴) قانون کار، بیمه‌شدگانی که حداقل ۷۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، می‌توانند با پرداخت حق بیمه متعلقه سوابق خدمت سربازی خود را به حساب آورند. این حق بیمه در گذشته براساس میانگین حقوق و مزایای کسر حق بیمه در دو سال آخر قبل از تقاضا محاسبه می‌شد. اما با توجه به تغییرات جدید، در حال حاضر حق بیمه براساس دستمزد ماهانه زمان تقاضا یا میانگین دستمزد یک سال قبل از زمان درخواست محاسبه می‌شود.

سازمان تأمین اجتماعی افزود: "بر اساس قانون جدید، سهم دولت از کل مبلغ حق بیمه براساس حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار محاسبه شده و برای بیمه‌شدگانی که دستمزد آنها در سطح حداقل دستمزد است، مبلغ حق بیمه محاسبه‌شده تفاوتی با قانون گذشته ندارد. اما برای کسانی که دستمزد بالاتری دارند، باقی‌مانده مبلغ حق بیمه به‌طور کامل برعهده بیمه‌شده خواهد بود."

سازمان همچنین امکان تقسیط ماهانه مبلغ حق بیمه را برای بیمه‌شدگان فراهم کرده است تا آنها بتوانند این هزینه‌ها را به‌صورت اقساطی پرداخت کنند. در پاسخ به نگرانی‌های بیشتر، سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرد که برای بیمه‌شدگانی که پیش از تاریخ ۳/۵/۱۴۰۳ درخواست ارائه داده‌اند و نتواسته‌اند مبلغ حق بیمه را پرداخت کنند، محاسبه حق بیمه طبق ضوابط قانونی گذشته انجام خواهد شد.

با این حال، افزایش هزینه بیمه سربازی و بار مالی سنگین آن همچنان یکی از مشکلات جدی کارگران و بیمه‌شدگان است که نیازمند بازنگری در سیاست‌های اجرایی و افزایش حمایت‌های دولت از این قشر است