تحریم‌های اقتصادی به هر ایرانی چقدر ضرر زد؟

به گزارش اقتصاد100، حسین سلاح‌ورزی، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در خصوص «تحریم‌های اعمال شده علیه ایران چه فرصت‌هایی را سوزانده و اقتصاد ایران از ناحیه تحریم‌‌ها چه میزان ضرر کرده است؟» بیان کرد: کارهای متعدد و مختلفی در خصوص برآورد هزینه‌های تحریم بر اقتصاد ایران در طول این سال‌ها انجام شده اما در تحقیقی که در سال گذشته برای این ارزیابی صورت گرفت از یک مدل کنترل ترکیبی استفاده شده که براساس این مدل تعدادی از کشورهایی که به ایران شباهت دارند انتخاب شدند و یک ایران ترکیبی بر اساس میانگین وزنی از آن کشورها شکل گرفته و بعد بررسی کردن که این ایران ترکیبی در دوره بعد از تحریم چه مسیری را قرار بوده طی کند. خب قاعدتا این مدل ایران ترکیبی در دوره قبل از تحریم تقریبا همان مسیری را طی می‌کرده که ایران واقعی می‌رفته و بعد از آن تفاوت بین عملکرد ایران واقعی و ایران ترکیبی را حساب می کنند و آن شکاف بین تولید ملی و درآمد سرانه را احصاء می کنند و در نهایت این شکاف مبنای محاسبه هزینه تحریم است که هم به صورت ناخالص داخلی می‌شود آن را محاسبه کرد هم به صئرت درآمد سرانه مصرف.

او ادامه داد: در سال‌های 1390 تا 1401 (بازه زمانی 12 ساله) تحریم‌ها حدود 1200 میلیارد دلار به کشور خسارت وارد کرده است.  

همچنین او در این خصوص می‌گوید: درآمد سرانه از دست رفته برای هر ایرانی با اعمال تحریم‌ها در بازه زمانی مورد بررسی (دوره 12 ساله)، حدود 14 هزار دلار برآورد می‌شود. به عبارت دیگر در این مدت هر ایرانی به طور متوسط سالانه هزار و 202 دلار به دلیل تحریم‌ها از دست داده‌ است.

ضرر و زیانی که تحریم‌ها به کشور وارد کرده است تنها به این ارقام منتهی نمی‌شود و با در نظر گرفتن سایر جوانب می‌توان گفت تحریم اقتصاد ایران را به حاشیه رانده است.

سلاح ورزی عنوان کرد: تحریم‌ها اساسا ابزاری است که مدت‌هاست از آن به عنوان اهرمی برای میل و تحقق اهداف سیاست خارجی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در موضوع تحریم‌های اقتصادی به این شکل است که آن سازمان یا کشور وضع کننده تحریم‌ها سعی می‌کنند از طریق محدود کردن صادرات، واردات و ایجاد اختلال در جریان مالی هزینه‌هایی را به کشور تحت تحریم اعمال کند. در خصوص ایران یک کشور و یک نهاد بین‌المللی در طول این سال‌ها تحریم‌های جدی و گسترده‌ای علیه ما داشته‌اند. 

او درباره اینکه کدام بخش اقتصاد ایران بیشترین آسیب را از تحریم‌ها دید گفت: مجموعه تحریم از طریق دو کانال اصلی نفت و گاز و مبادلات مالی بر اقتصاد ایران تاثیرگذار بوده‌اند. در واقع تحریم کنندگان به شکل هوشمندانه بر روی بسته شدن مسیرهای درآمدی کشور یعنی فروش نفت و گاز تمرکز کردند تا بعد هم با محدود کردن مبادلات مالی به هدف خود برسند.

ما تا قبل از تحریم‌های همزمان آمریکا، سازمان و اتحادیه اروپا بر اساس گزارش‌های صندوق بین المللی پول بین 2 تا 2.5 میلیون بشکه صادرات نفت داشتیم اما بعد از همزمانی این تحریم‌ها صادرات نفت رو به کاهش رفت تا جایی که در سال 2014 به تقریبا به 1 میلیون بشکه رسیدیم. بعد از آغاز مذاکرات برجامی و به نتیجه رسیدن آن صادرات و تولید ما تا 2016 و زمان روی کار آمدن ترامپ به 1 میلیون و 750 هزار بشکه هم رسید اما هرگز به سقف 2.5 میلیون بشکه‌ای برنگشت و حتی روایت هست که زمان ریاست جمهوری ترامپ و اواخر دولت آقای روحانی تا 300 الی 400 هزار بشکه هم کاهش داشته است.

سلاح ورزی بیان کرد: با شروع دولت سیزدهم به ویژه در سال گذشته بخاطر فعالیت های دیپلماتیکی که وجود داشت و اغماض آمریکایی ها نسبت به برخی از تحریم‌های نفتی صادرات نفت ما به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرد که تقریبا به همان سقف برجام هم رسید. منتهی یکی از پیامدهای بسیار ناگوار تحریم‌ها بر حوزه نفت ما این بود که شرکت‌های بین المللی از ایران خارج شده و قطع همکاری کردند که این مسئله در کنار کاهش جدی درآمدهای ارزی خسارات زیان بار جدی در صنعت نفت و میادین نفتی ما برجاگذاشت.

او درباره ادعای برخی مبنی مفید بودن تحریم‌ها بخاطر جدا شدن اقتصاد ایران از نفت گفت: در این که توفیق اجباری ناشی از تحریم‌ها ممکن است در بعضی از بخش‌ها باعث توانمندتر شدن توان داخلی شده باشد شکی نیست اما اینکه اقتصاد ما از نفت جدا شده باشد را قبول ندارم. کما اینکه مشاهده می‌کنیم اقتصاد ما همچنان به نفت وابسته است و در سال گذشته به واسطه افزایش قیمت نفت و افزایش صادرات به واسطه اغماض و ساده گرفتن تحریم‌های فروش نفت درآمد ما به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کرد و رشد اقتصادی ما تقویت شد اما در زمستان که این موضوع فروکش کرد ما اثرش را در شر اقتصاد می‌بینیم.