پیغام محرمانه ترامپ به تهران: وزیر خارجه روسیه چه گفت؟

عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک، در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد، به تحلیل سفر وزیر امور خارجه روسیه به تهران پرداخته و ابعاد این سفر را واکاوی کرده است.

پیام احتمالی از سوی واشنگتن به تهران

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در یک سفر کوتاه یک روزه وارد ایران شد. برخی بر این باورند که یکی از محورهای اصلی این سفر، رایزنی درباره تنش‌های موجود میان تهران و واشنگتن است. با توجه به تحولات اخیر، به ‌ویژه جنگ اوکراین و دیدار نمایندگان ترامپ و پوتین در ریاض، این سفر نمی‌تواند صرفاً برای مسائل معمول دوجانبه باشد. همچنین، تماس‌های تلفنی میان ترامپ و پوتین و مذاکرات میان روبیو و لاوروف در ریاض، نشانگر آن است که مسائلی از جمله روابط ایران و آمریکا در دستور کار گفت‌وگو‌ها قرار گرفته است.

گزارش‌های موجود تأیید می‌کنند که در جریان تماس تلفنی ترامپ و پوتین، به موضوع تهران نیز اشاره شده است. بنابراین، سفر لاوروف به تهران به نظر می‌رسد تلاشی برای دریافت مواضع ایران پیش از دیدار آتی سران روسیه و آمریکا باشد. مسائلی نظیر بحران سوریه یا روابط دوجانبه نیز ممکن است مطرح شوند؛ اما به احتمال زیاد در اولویت‌های بعدی قرار خواهند داشت.

 

نقش روسیه در کاهش تنش میان تهران و واشنگتن

اگر لاوروف حامل پیام واشنگتن بوده باشد، باید دید این پیام تا چه حد می‌تواند روند مذاکرات را تغییر دهد. احتمال دارد پیام آمریکایی‌ها شامل کاهش فشارها یا تعویق تحریم‌های جدید باشد. مسکو، از یک سو، به دنبال بهبود روابط با واشنگتن است و از سوی دیگر، نمی‌خواهد تنش‌ها میان تهران و آمریکا به درگیری‌های جدی‌تر منجر شود. همکاری‌های تاکتیکی میان تهران و مسکو می‌تواند تأثیر بسزایی در تصمیم‌گیری‌های ایران داشته باشد، اما باید به این نکته توجه کرد که روسیه هرگز نمی‌خواهد روابطش با واشنگتن به خاطر ایران به خطر بیفتد.

آیا میانجی‌گری روسیه نتیجه‌بخش خواهد بود؟

در شرایط فعلی که روابط تهران و واشنگتن در بن‌بست است، چالش‌های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی بر ایران به نقطه حساس رسیده است. رئیس‌جمهور ایران نیز اعلام کرده است که در صورت کاهش فشارها، آمادگی ورود به گفت‌وگوها وجود دارد. اگر روسیه بتواند به عنوان یک میانجی عمل کند و فشارها را کاهش دهد، این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز تحولی مثبت برای ایران شود. بهبود شرایط اقتصادی و کاهش تنش‌ها، هر دو می‌تواند نوعی گشایش در سیاست خارجی ایران ایجاد کند.

واکنش احتمالی مسکو به تشدید تنش‌ها

روابط میان روسیه و آمریکا در سه محور اصلی قرار دارد: جنگ اوکراین، روابط تجاری و تحریم‌های اعمالی بر مسکو. در حال حاضر، روسیه دستاوردهای مهمی در این زمینه‌ها به دست آورده و بهبود روابط با واشنگتن برای مسکو اولویت بالایی دارد. بنابراین، به سختی می‌توان انتظار داشت که روسیه منافع استراتژیک خود را در رابطه با آمریکا به خطر اندازد. اما اگر گفت‌وگوهای میان ایران و روسیه بتواند به کاهش تنش‌ها کمک کند، ایران نباید این فرصت را از دست بدهد. البته، این موضوع منوط به تغییر رویکرد واشنگتن و کاهش فشارهای تحمیلی است، چراکه ایران همواره تأکید کرده به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست.