این چک‌ها قابل شکایت کیفری نیستند/ نکات کلیدی برای اقدام قانونی!
اقتصاد 100- چک‌های کیفری و حقوقی تفاوت‌های مهمی در پیگیری قانونی دارند؛ در این مطلب به بررسی چک‌هایی که قابلیت شکایت کیفری ندارند، شرایط و نکات کلیدی آن‌ها پرداخته‌ایم.
تفاوت بین چک‌های کیفری و حقوقی از نظر وصول و همچنین مسائل حقوقی و قانونی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
پیگیری قضائی چک به چند صورت است؟
چک‌ها به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم می‌شوند و هر کدام دارای شرایط و پیگیری‌های خاص خود هستند. این دو نوع چک به صورت خلاصه به شرح زیر تعریف می‌شوند:
چک حقوقی
در صورت برگشت خوردن چک، تنها از طریق دادگاه‌های حقوقی می‌توان برای وصول مبلغ اقدام نمود.
چک کیفری
برگشت خوردن این نوع چک منجر به پیگیری قضایی و امکان دستگیری صادرکننده چک می‌شود، زیرا به عنوان یک جرم مالی شناخته می‌شود.
کدام چک‌ها امکان پیگیری کیفری ندارند؟
همه چک‌ها دارای قابلیت پیگیری کیفری نیستند. در ادامه به بررسی انواع چک‌هایی که امکان شکایت کیفری ندارند می‌پردازیم. مطابق ماده 11 و 13 قانون چک، این چک‌ها عبارتند از:
| 1 | چک‌های دارای سررسید (وعده‌دار) | چک‌هایی با تاریخ وصول برای آینده، به عنوان چک‌های وعده‌دار شناخته می‌شوند. |
| 2 | چک‌های بدون تاریخ یا سفید امضا | چک‌هایی بدون تاریخ مشخص یا فقط امضای صادرکننده نمی‌توانند به عنوان سند کیفری استفاده شوند. در حال حاضر، اگر چک ثبت و تایید شود، امکان بدون تاریخ بودن ملغی خواهد بود. |
| 3 | چک‌های مشروط | چک‌هایی که پرداخت آن‌ها وابسته به انجام یک تعهد یا توافق دیگر است، چک‌های مشروط نامیده می‌شوند. این چک‌ها امکان شکایت کیفری ندارند. |
| 4 | چک‌های تضمینی | چک‌های تضمینی برای تضمین تعهدات صادر می‌شوند و نمی‌توانند به عنوان ابزار کیفری بررسی گردند. این چک‌ها تنها از طریق دعاوی حقوقی قابل پیگیری هستند. |
| 5 | چک‌های صادره برای معاملات نامشروع | چک‌هایی که در قبال معاملات غیرقانونی، مانند معاملات ربوی، صادر می‌شوند، امکان شکایت کیفری ندارند. |
| 6 | چک‌های با گذشت مدت زمان قانونی | چک‌هایی که بیش از 6 ماه از تاریخ سررسید آن‌ها گذشته و برگشت نشده‌اند، امکان پیگیری کیفری ندارند. این محدودیت به منظور جلوگیری از سوءاستفاده و ایجاد نظم در نظام مالی تعیین شده است. |
| 7 | چک‌های پیگیری نشده پس از برگشت | اگر دارنده چک ظرف 6 ماه پس از دریافت گواهی عدم پرداخت شکایت نکند، حق شکایت کیفری او از بین می‌رود. این محدودیت به منظور تشویق به پیگیری سریع‌تر امور مالی تعیین شده است. |
نکات کاربردی در مورد پیگیری کیفری چک
چک بلامحل (چکی که موجودی ندارد) جزء چک‌های با قابلیت طرح شکایت کیفری است. اگر در شکایت چک بلامحل در هر زمان صادر کننده چک وجه و خسارات را بپردازد، رسیدگی کیفری متوقف می‌شود و در صورت صدور حکم نیز حکم اجرا نمی‌شود و اگر در حال اجرا باشد متوقف می‌شود.
اگر پس از شکایت کیفری چک را به دیگری انتقال دهد یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو به دیگری واگذار کند، تعقیب کیفری متوقف خواهد شد.
