رمضان امسال با گرانی محصولی پرکاربرد همراه شد
اقتصاد 100- بازار خرما در آستانه ماه مبارک رمضان با چالشهای اقتصادی و اقلیمی مواجه است، اما بهرغم تورم سالانه ۴۰ درصدی در ایران، افزایش قیمت خرما کمتر از نرخ تورم بوده و تولید به ۱.۳۵ میلیون تن رسیده است.

با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان، بازار خرما بهعنوان یکی از کالاهای اساسی مصرفی در این ایام، اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. با توجه به نرخ تورم سالانه، مشکلات حوزه تولید، شرایط اقلیمی و وضعیت صادرات، این سوال مطرح میشود که نرخ خرما در آستانه رمضان چقدر است و آیا بازار با چالش جدیدی مواجه خواهد بود؟
نرخ رشد خرما: کمتر از تورم
محمدرشید فرخی، دبیر انجمن خرما، درخصوص وضعیت بازار خرما بیان کرد: «ایران کشوری با نرخ تورم بالا است و طبق دادههای رسمی نرخ تورم سالانه در حدود ۴۰ درصد است. این موضوع روی بسیاری از کالاها تأثیر گذاشته است، اما میزان افزایش قیمت خرما از نرخ تورم پایینتر بوده است.»
وی افزود: تولید خرما امسال به حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار تن رسیده است. با وجود تمامی چالشها و مشکلات، تولیدکنندگان توانستند برداشت متوسط خود را به سرانجام برسانند.
چالشهای اصلی کشاورزان: مشکلات اقلیمی و ناترازی انرژی
فرخی با اشاره به مشکلات پیشروی کشاورزان گفت: «چالشهایی چون تغییرات آبوهوایی و ناترازی انرژی به شکل جدی کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده است. به عنوان نمونه، قطعی مکرر برق در فصل گرما موجب کاهش کیفیت و حجم تولید شده است.»
او همچنین تصریح کرد که با وجود تمامی مشکلات، هیچ کمبودی در تأمین خرمای مورد نیاز بازار در ماه رمضان وجود ندارد.
اهمیت صادرات در برابر زیان تولیدکنندگان
طبق اظهارات فرخی، حدود ۳۰ درصد خرمای تولیدی ایران به صادرات اختصاص دارد و باقی آن برای تأمین نیاز داخلی و صنایع تبدیلی مصرف میشود. اما بدون صادرات، محصولات در انبارها و سردخانهها باقی خواهند ماند و کشاورزان دچار زیان عمدهای خواهند شد.
وی افزود: کشورهایی از جمله روسیه، هند، چین، مالزی و اندونزی از مهمترین بازارهای هدف صادرات خرمای ایران هستند. سهم صادرات به اروپا نیز محدود اما موجود است.
ممنوعیت صادرات؛ راهکاری غیرمناسب برای مدیریت بازار
فرخی در خصوص سیاستهای مرتبط با صادرات خرما عنوان کرد: «اعمال محدودیت یا ممنوعیتهای صادراتی نهتنها در تنظیم بازار داخلی اثر مثبتی ندارد، بلکه میتواند به معیشت کشاورزان، بهویژه در استانهای مرزی، آسیب جدی وارد کند.»
نرخ خرما طی سال گذشته
مقایسه نرخ خرما در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ تغییرات قابل توجهی را نشان میدهد:
نوع خرما نرخ در سال ۱۴۰۲ (تومان) نرخ در سال ۱۴۰۳ (تومان) درصد افزایشخرمای پیارم صادراتی | ۱۰۵,۰۰۰ | ۱۳۰,۰۰۰ | ۲۴٪ |
خرمای خاضویی | ۶۷,۰۰۰ | ۸۵,۰۰۰ | ۲۷٪ |
خرمای مضافتی بم | ۸۵,۰۰۰ | ۹۵,۰۰۰ تا ۱۲۵,۰۰۰ | ۴۸٪ |
خرمای زاهدی | ۶۵,۰۰۰ | ۵۵,۰۰۰ تا ۱۲۵,۰۰۰ | ---% |
بررسیها نشان میدهد که نرخ برخی از انواع خرما از جمله خرمای مضافتی بم حتی از نرخ تورم نیز فراتر رفته است. این روند اگر ادامه یابد، ممکن است حضور این کالا از سبد خرید بسیاری از خانوادهها حذف شود.