کشورهای جذاب برای مهاجرت معرفی شدند

شاخص بی‌قراری: چگونه تمایل فارغ‌التحصیلان برای مهاجرت جهان را تغییر می‌دهد؟

شاخص بی‌قراری یک مفهوم جدید است که برای اندازه‌گیری تمایل فارغ‌التحصیلان تحصیلات عالی برای مهاجرت طراحی شده است. این شاخص به‌طور ساده محاسبه می‌شود: اگر موانع مهاجرت برداشته شوند، چه تغییراتی در جمعیت فارغ‌التحصیلان یک کشور ایجاد می‌شود؟ برای این منظور، داده‌های نظرسنجی جهانی گالوپ که سالانه از بیش از 150,000 نفر از 150 کشور و منطقه جمع‌آوری می‌شود، تحلیل شده‌اند. این نظرسنجی از مردم می‌پرسد که آیا قصد مهاجرت به خارج از کشور دارند و اگر پاسخ مثبت باشد، به کجا؟

پرتغال: موفق‌ترین مقصد مهاجرت

یکی از بزرگ‌ترین تحولات در دهه اخیر، افزایش شدید تمایل فارغ‌التحصیلان برای مهاجرت به پرتغال است. در بازه زمانی 2010-2012، اگر موانع مهاجرت برداشته می‌شد، تنها 1 درصد از جمعیت فارغ‌التحصیل پرتغال به مهاجرت تمایل داشتند. اما تا سال‌های 2021-2023 این رقم به 120 درصد افزایش یافت، به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود 1.8 میلیون فارغ‌التحصیل پرتغالی تصمیم به ترک کشور خود بگیرند. این افزایش نمایانگر جذابیت بیشتر پرتغال برای جذب فارغ‌التحصیلان است که این روند در دیگر کشورهای اروپای جنوبی نیز مشاهده می‌شود.

در همین مدت، ایتالیا و یونان نیز شاهد تحولات مثبتی در جذب استعدادهای جهانی بوده‌اند. ایتالیا، که در گذشته با مشکل خروج مغزها روبه‌رو بود، حالا توانسته است جمعیت زیادی از فارغ‌التحصیلان را به خود جذب کند و یونان نیز موفق شده است به‌طور خالص حدود 400 هزار فارغ‌التحصیل را جذب کند.

کاهش جذابیت برخی مقاصد قبلی

از سوی دیگر، برخی کشورهای دیگر مانند بریتانیا و امارات متحده عربی شاهد کاهش تمایل برای مهاجرت به آنها هستند. بریتانیا، که پیشتر یکی از مقاصد جذاب برای مهاجران ماهر بود، پس از برگزیت و مشکلات مرتبط با سیاست‌های مهاجرتی، در رتبه‌بندی شاخص بی‌قراری سقوط کرده و اکنون دیگر به اندازه گذشته برای فارغ‌التحصیلان جذاب نیست.

امارات و عربستان سعودی نیز در این زمینه وضعیت مشابهی دارند، چرا که افزایش تمایل به مهاجرت در این کشورها موجب کاهش جذابیت آنها برای جذب فارغ‌التحصیلان ماهر شده است.

کانادا و استرالیا: برترین مقاصد برای مهاجرت

از نظر جذب استعدادها، کشورهای کانادا، استرالیا و آمریکا همچنان در رتبه‌های برتر قرار دارند. طبق برآوردهای اکونومیست، در حال حاضر کانادا پیشرو در این زمینه است؛ حدود 17 میلیون فارغ‌التحصیل اعلام کرده‌اند که قصد مهاجرت به این کشور را دارند. این در حالی است که استرالیا نیز با جذب نزدیک به 9 میلیون نفر از فارغ‌التحصیلان، در جایگاه دوم قرار دارد.

آمریکا، اگرچه تعداد بیشتری از مهاجران ماهر را جذب می‌کند (21 میلیون نفر)، اما در عین حال با از دست دادن 16 میلیون نفر، تغییر خالص جمعیت فارغ‌التحصیلان خود را به 5 میلیون نفر می‌بیند.

چالش‌های مهاجرت در برخی کشورها

با وجود جذابیت‌هایی که کشورهای برتر مهاجرت دارند، برخی کشورها هنوز با مشکلاتی در جذب مهاجران ماهر روبه‌رو هستند. به‌عنوان مثال، آمریکا که در رتبه‌بندی‌ها در صدر قرار دارد، سیستم مهاجرتی پیچیده‌ای دارد که مهاجران ماهر باید ماه‌ها یا حتی سال‌ها برای دریافت ویزا منتظر بمانند. در همین حال، ایتالیا که یکی از پیشرفت‌های قابل توجه را در جذب استعدادها داشته، به دلیل سیاست‌های ضد مهاجرتی دولت راست‌گرای این کشور، از بهره‌برداری کامل از این پتانسیل بازمانده است.

کشورهای مبدا مهاجران: کجا بیشترین تمایل به مهاجرت وجود دارد؟

مهاجران عمدتاً از کشورهای با اقتصادهای در حال رشد به مقاصد پیشرفته‌تر می‌روند. برای مثال، استرالیا و آمریکا برای کارگران ماهر چینی‌ها جذاب‌ترین مقصد هستند، در حالی که کانادا بیشتر از همه برای مهاجران مکزیکی و برزیلی جذاب است. همینطور، بسیاری از فارغ‌التحصیلان از کشورهای ثروتمند مانند آمریکا، بریتانیا و آلمان به دنبال فرصت‌های شغلی در کشورهای اروپای جنوبی، مانند پرتغال، یونان و اسپانیا هستند. این روند به دلیل جستجوی فرصت‌های شغلی بهتر، شرایط زندگی باثبات‌تر و زبان‌های مشترک بیشتر مشاهده می‌شود.

آینده مهاجرت: فرصت‌ها و چالش‌ها

در حالی که کشورهای مختلف در تلاش هستند تا با استفاده از مزایای خود به جذب فارغ‌التحصیلان ماهر بپردازند، بسیاری از کشورهای دیگر فرصت‌های خود را از دست می‌دهند. برخی کشورها مانند ایتالیا که دارای جمعیت سالخورده و نرخ بهره‌وری پایین هستند، هنوز نتواسته‌اند مهاجران ماهر را به اندازه کافی جذب کنند.

این امر نشان می‌دهد که اگرچه مهاجرت استعدادها فرصت‌های بسیاری را به همراه دارد، اما این فرایند به سیاست‌ها و سیستم‌های مهاجرتی کارآمد نیاز دارد. بنابراین، کشورهای پیشرفته که به جذب استعدادهای جهانی علاقه‌مند هستند، باید به بهبود سیستم‌های مهاجرتی خود و برداشتن موانع پرداخته و به‌طور فعال‌تر از فرصت‌های موجود استفاده کنند.

نتیجه‌گیری : شاخص بی‌قراری یکی از ابزارهای مهم برای درک تحولات جهانی در زمینه مهاجرت استعدادها و فارغ‌التحصیلان است. این شاخص نه تنها به کشورهای مقصد کمک می‌کند تا جذابیت خود را برای مهاجران ماهر ارزیابی کنند، بلکه به کشورهای مبدا نیز این فرصت را می‌دهد که از روند مهاجرت‌های نگران‌کننده جلوگیری کنند و سیاست‌های مناسب‌تری را در جهت حفظ منابع انسانی خود اتخاذ نمایند.